Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

адна...

Першая частка складаных слоў са знач.:

  1. які змяшчае адну якую-н. адзінку, напр. аднаактовы, аднавокі, аднаклетачны, аднаматорны, аднапакаёвы, аднаствольны;

  2. які належыць да аднаго і таго ж, агульны з кім-, чым-н., напр. аднакарэнны, аднакласнік, аднакурснік, аднатыпны;

  3. накіраваны ў адзін бок, скіраваны да чаго-н. аднаго, напр. аднанакіраваны, аднабаковы, аднабокі, аднадум, адналюб;

  4. які існуе, працягваецца адзін адрэзак часу, напр. аднагадовы, аднагодак, аднадзённы;

  5. прызначаны для аднаго, напр. аднаспальны;

  6. агульны, адзіны з кім-, чым-н., напр. аднагалоснасць, аднадушнасць, аднапляменнік;

  7. не звязаны з усімі іншымі, проціпастаўлены ўсім іншым, напр. аднаасобнік, аднаасобны;

  8. які робіцца, ажыццяўляецца адзін раз, за адзін раз, прыгодны адзін раз, напр. аднаразовы;

  9. падобны, аднолькавы, напр. аднастайнасць, аднастайны.

аднаасо́бнік, , м.

Селянін, які мае асобную, самастойную гаспадарку і не з’яўляецца членам сельскагаспадарчай арцелі.

|| ж. аднаасобніца, .

|| прым. аднаасобны, і аднаасобніцкі, .

  • Аднаасобная гаспадарка.

аднаасо́бніцкі, .

  1. гл. аднаасобнік.

  2. Уласцівы аднаасобніку.

    • Аднаасобніцкая псіхалогія.

|| наз. аднаасобніцтва, .

аднаасо́бны, .

  1. гл. аднаасобнік.

  2. Які ажыццяўляецца адной асобай.

    • Аднаасобная ўлада.
    • Аднаасобнае рашэнне.

аднабако́вы, .

  1. Які мае што-н. толькі з аднаго боку; які мае адзін бок.

    • А. драп.
  2. Які закранае, ахоплівае толькі адзін бок.

    • Аднабаковае запаленне лёгкіх.
  3. Які адбываецца толькі ў адным напрамку.

    • А. рух транспарту.
  4. Які ажыццяўляецца адным бокам, адной асобай.

    • Аднабаковае спыненне ваенных дзеянняў.
  5. перан. Які ахоплівае толькі адзін бок з’явы, дзейнасці, вузкі, абмежаваны.

    • Аднабаковае выхаванне дзяцей.
    • А. розум.

|| наз. аднабаковасць, .

аднабо́кі, .

  1. Такі, у якога адзін бок або адзін бок большы.

    • А. кавун.
  2. перан. Аднабаковы паводле свайго дзеяння, накіраваны ў адзін бок.

    • А. падыход да вырашэння справы.

|| наз. аднабокасць, .

аднабо́ртны, .

Пра верхняе адзенне: з гузікамі па краі аднаго борта і петлямі па краі другога.

  • А. пінжак.

аднаве́рац, , м. (кніжн.).

Чалавек адной з кім-н. рэлігіі, веры.

|| ж. аднаверка, .

аднаві́цель, , м.

Рэчыва, пры дапамозе якога робіцца рэакцыя аднаўлення (саставу, колеру і пад.).

  • А. для валасоў.

аднаві́цца, ; зак.

  1. Прыйсці, вярнуцца да ранейшага нармальнага стану; адрадзіцца.

    • Аднавілася народная гаспадарка.
    • Аднавілася здароўе.
  2. перан. Прыпомніцца, зноў узнікнуць у памяці.

    • Ранейшыя малюнкі аднавіліся ў памяці.
  3. Вярнуць сабе ранейшае службовае, прававое становішча.

    • А. на працы.
    • А. ў правах.
  4. Пачацца зноў пасля перапынку.

    • Заняткі ў школе аднавіліся.

|| незак. аднаўляцца, .