Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

адлаві́ць, ; зак.

  1. Скончыць лавіць.

  2. Злавіць, вылавіць (спец.).

    • А. шмат рыбы.

|| незак. адлоўліваць, .

|| наз. адлоўліванне, і адлоў, .

адлажы́ць, ; зак.

Тое, што і адкласці (у 1 і 2 знач.).

адлама́цца, ; зак.

Ломячыся, зламаўшыся, адпасці.

  • Ручка дзвярэй адламалася.

|| незак. адломлівацца, і адломвацца, .

адлама́ць, ; зак.

Ломячы, зламаўшы, аддзяліць.

  • А. кавалак хлеба.

|| незак. адломліваць, і адломваць, .

адле́гласць, , ж.

Прастора, якая раздзяляе два пункты, прамежак паміж чым-н.

  • Велізарная а. раздзяляе нас.
  • Трымаць на адлегласці (таксама перан. не дапускаць блізкасці, збліжэння з кім-н.).

адле́глы, .

Аддалены (у прасторы, часе, па ступені развіцця).

адле́гчы, ; зак.

  1. Знікнуць, перастаць адчувацца (пра трывогу, боль і пад.).

    • Боль ад сэрца адлёг.
    • Сэрца не камень, адляжа (прыказка).
    • На душы адлягло (безас.).
  2. Спасці, паменшаць (пра холад, мароз).

    • Мароз адлёг.
    • Пад раніцу адлегла, пацяплела (безас.).

|| незак. адлягаць, .

адле́жацца, і адляжа́цца, ; зак. (разм.).

Паляжаўшы, адпачыць, аднавіць сілы, акрыяць (пасля хваробы, стомы і пад.).

  • Адляжаўся ў бальніцы, паправіўся.

|| незак. адлежвацца, .

адле́жаць, і адляжа́ць, ; зак.

  1. Лежачы доўга або ў нязручнай позе, выклікаць зняменне якой-н. часткі цела.

    • А. руку.
    • А. бакі.
  2. Хварэючы, праляжаць пэўны час у пасцелі (разм.).

    • Адляжаў тыдзень у бальніцы.

|| незак. адлежваць, .

адле́зці, ; зак. (разм.).

Перастаць чапляцца, адчапіцца.

  • Адлезь ты ад яго!