Verbum

аазіс

назоўнік | мужчынскі род

Месца ў пустыні, дзе ёсць вада і расліннасць.

• Зялёны а. у моры пяскоў.
• Культурны а. (пераноснае значэнне).

|| прыметнік: аазісны. Аазісная расліннасць.

аб

прыназоўнік

1. з В. Указвае на прадмет, з якім хто-, што-н. збліжаецца, сутыкаецца ў працэсе руху, дзеяння.

   • Спатыкнуцца аб камень.
   • Стукнуцца аб вушак.

2. з М. Указвае на прадмет гаворкі, думкі, пачуцця.

   • Клапаціцца аб дзецях.
   • Як аб табе чуюць, так аб табе і мяркуюць (прыказка).

3. з М. Паказвае на прадмет харчавання.

   • Аб адной вадзе сыт не будзеш (прыказка).

4. з В. Паказвае на адрэзак часу, у межах якога завяршаецца дзеянне (размоўнае).

   • Работу выканалі аб адзін дзень.

аб (а, аба)

прыстаўка

1. утварае дзеясловы са знач. зрабіць (-цца) якім-н., ператварыць (-цца) у каго-, што-н., забяспечыць чым-н.: ажаніць, ашчаслівіць, акругліць, абвадніць, азвярэць;
2. утварае дзеясловы са знач. дзеяння, якое пашыраецца на ўсю паверхню прадмета, ахоплівае яго вакол або пашыраецца на рад прадметаў: агледзець, атынкаваць, аб’ехаць, ахапіць, абабіць;
3. утварае назоўнікі і прыметнікі са знач. адсутнасці (у словах з іншамоўным коранем), тое, што і «не», напр. асіметрыя, арытмія, алагічны, амаральны, апалітычны;
4. утварае прыслоўі з часавым значэннем, напр. апаўдні, апоўначы.

аб’едкі

назоўнік

Рэшткі ад яды, недаедзеныя кавалкі.

аб’езд

назоўнік | мужчынскі род

1. гл. аб’ездзіць і аб’ехаць.

2. Месца, па якім можна аб’ехаць.

   • Новы а.
   • Перад вёскай зрабілі а.

аб’ездзіць

дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Часта выязджаючы, пабываць у многіх месцах.

   • А. усю краіну.

2. Прывучыць каня да язды, хадзіць пад сядлом.

   • А. жарэбчыка.

3. Абкатаць, яздой праверыць машыну.

   • А. машыну.

4. Укатаць, зрабіць роўным, гладкім.

   • А. дарогу

|| незакончанае трыванне: аб’язджаць.

|| назоўнік: аб’езд і аб’ездка.

• Аб’езд хворых.
• Аб’ездка коней.

аб’ездка

назоўнік | жаночы род

1. гл. аб’ездзіць.

2. Дарога, пракладзеная побач, па якой можна аб’ехаць што-н.

   • Як многа сцежак і аб’ездкі.

аб’ездчык

назоўнік | мужчынскі род

1. Вартаўнік, які пастаянна аб’язджае, ахоўвае вялікі ўчастак чаго-н.

   • Лясны а.

2. Спецыяліст па аб’ездцы коней.

аб’ект

назоўнік | мужчынскі род

1. У філасофіі: тое, што існуе па-за намі і незалежна ад нашай свддомасці, навакольны свет, матэрыяльная рэчаіснасць (спецыяльны тэрмін).

2. З’ява, прадмет, на які накіравана чыя-н. дзейнасць.

   • А. навуковага даследавання.
   • А. назірання.

3. Прадпрыемства, будоўля, установа, а таксама ўсё тое, што з’яўляецца месцам якой-н. дзейнасці.

   • А. будаўніцтва.
   • Пускавы а.

4. У граматыцы: семантычныя катэгорыі са значэннем таго, на каго (што) накіравана дзеянне.

|| прыметнік: аб’ектны і аб’ектавы.

аб’ектываваць

дзеяслоў | закончанае і незакончанае трыванне

Увасобіць (увасабляць) што-н. у чым-н. аб’ектыўным, рэчыўным, даступным успрыманню.

• А. мастацкі замысел.

|| назоўнік: аб’ектывацыя.