Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні
БВКПСабвгдежзйклмнопрстуфхцчшэюяёі

Багародзіца назоўнік | жаночы род

У хрысціянскай рэлігіі: матка боская, маці Хрыста.

Благавешчанне назоўнік | ніякі род

Адно з веснавых хрысціянскіх свят.

|| прыметнік: благавешчанскі.

Вялікдзень назоўнік | мужчынскі род

Веснавое хрысціянскае свята, прысвечанае ўваскрэсенню Хрыста.

|| прыметнік: велікодны.

Каран назоўнік | мужчынскі род

Свяшчэнная кніга, у якой змяшчаюцца догматы і палажэнні мусульманскай рэлігіі, міфаў і норм права.

Купалле назоўнік | ніякі род

Старажытнае свята летняга сонцастаяння ва ўсходніх славян, якое святкуецца ў ноч з 23 на 24 чэрвеня старога стылю.

|| прыметнік: купальскі.

  • Купальская ноч.
  • Купальская кветка.

Першамай назоўнік | мужчынскі род

Першае мая — дзень працы.

|| прыметнік: першамайскі.

  • П. парад.

Сёмуха назоўнік | жаночы род

Адно са свят праваслаўнай царквы, якое святкуецца ў пяцідзесяты дзень (праз сем тыдняў) пасля Вялікадня.

аазіс назоўнік | мужчынскі род

Месца ў пустыні, дзе ёсць вада і расліннасць.

  • Зялёны а. у моры пяскоў.
  • Культурны а. (пераноснае значэнне).

|| прыметнік: аазісны. Аазісная расліннасць.

аб​1 прыназоўнік

  1. з В. Указвае на прадмет, з якім хто-, што-н. збліжаецца, сутыкаецца ў працэсе руху, дзеяння.

    • Спатыкнуцца аб камень.
    • Стукнуцца аб вушак.

  2. з М. Указвае на прадмет гаворкі, думкі, пачуцця.

    • Клапаціцца аб дзецях.
    • Як аб табе чуюць, так аб табе і мяркуюць (прыказка).

  3. з М. Паказвае на прадмет харчавання.

    • Аб адной вадзе сыт не будзеш (прыказка).

  4. з В. Паказвае на адрэзак часу, у межах якога завяршаецца дзеянне (размоўнае).

    • Работу выканалі аб адзін дзень.

аб...​2 (а..., аба...) прыстаўка

  1. утварае дзеясловы са знач. зрабіць (-цца) якім-н., ператварыць (-цца) у каго-, што-н., забяспечыць чым-н.: ажаніць, ашчаслівіць, акругліць, абвадніць, азвярэць;
  2. утварае дзеясловы са знач. дзеяння, якое пашыраецца на ўсю паверхню прадмета, ахоплівае яго вакол або пашыраецца на рад прадметаў: агледзець, атынкаваць, аб’ехаць, ахапіць, абабіць;
  3. утварае назоўнікі і прыметнікі са знач. адсутнасці (у словах з іншамоўным коранем), тое, што і «не», напр. асіметрыя, арытмія, алагічны, амаральны, апалітычны;
  4. утварае прыслоўі з часавым значэннем, напр. апаўдні, апоўначы.