Verbum

адне́сціся, ✂; зак.

Выявіць свае адносіны, паставіцца пэўным чынам да каго-, чаго-н.

• Уважліва а. да запатрабаванняў народа.

|| незак. адносіцца, ✂.

|| наз. адносіны, ✂.

адно́, часц.

1. ліч., гл. адзін.

2. часц. абмежавальная. Толькі, выключна (разм.).

   • Дзеці цэлы дзень а. гуляюць.

3. часц. узмацняльная. Узмацняе нечаканасць, раптоўнасць наступлення дзеяння (разм.).

   • Гляджу — а. ж зноў паваліў снег.

4. злуч. супраціўны. Злучае члены сказа і сказы з адносінамі неадпаведнасці (разм.).

   • Дом добры, а. што халодны.

5. злуч. уступальны. далучальны. Далучае сказы, якія дапаўняюць або ўдакладняюць выказаныя раней думкі (разм.).

   • Ягад многа, а. еш на здароўе.

адно́йчы, прысл.

1. Адзін раз.

   • Толькі а. я ездзіў на мора.

2. Аднаго разу, калісьці.

   • А. вечарам здарылася нечаканае.

адно́лькавы, ✂.

Такі самы, які нічым не адрозніваецца ад іншых; такі як заўсёды.

• Аднолькавыя ўмовы.

|| наз. аднолькавасць, ✂.

адно́сіна, ✂, ж.

Афіцыйная дзелавая папера з запытаннем ці паведамленнем аб чым-н., дакумент.

• Паступіла а.

адно́сіны, ✂.

1. гл. аднесціся і адносіцца.

2. Сувязі паміж людзьмі, пэўнымі групамі або краінамі, якія ўзнікаюць у працэсе іх дзейнасці; погляд на што-н., характар паводзін, абыходжання каго-н. з кім-, чым-н.

   • А. паміж бацькамі і дзецьмі.
   • Дыпламатычныя а.

3. Дачыненне да каго-, чаго-н.

   • Мець а. да гандлю.

4. Ва ўсіх адносінах — з любога пункту гледжання.

5. У адносінах да каго-чаго — ужыв. ў якасці прыназоўніка са значэннем напрамку дзеяння.

адно́сіцца, ✂; незак.

1. гл. аднесціся.

2. Мець дачыненне да каго-, чаго-н.

   • Заўвагі адносяцца да поглядаў аўтара.

|| наз. адносіны, ✂.

адно́сны, ✂.

1. Які вызначаецца пры параўнанні, супастаўленні з чым-н, правільны толькі пры пэўных умовах.

   • А. поспех.
   • Зіма адносна (прысл.) цёплая.
   • Адносная прыгажосць.

2. У мовазнаўстве: які паказвае адносіны паміж чым-н., да чаго-н.

   • А. прыметнік.
   • А. займеннік.

|| наз. адноснасць, ✂.

адня́цца, ✂; зак.

Страціць здольнасць рухацца, варушыцца.

• Рука аднялася.
• Ногі адняліся.

|| незак. аднімацца, ✂ і адымацца, ✂.

адня́ць, ✂; зак.

1. Аддзяліць ад чаго-н., адвесці ўбок.

   • А. драбіны ад сцяны.

2. Тое, што і ампутаваць.

   • А. хвораму нагу.

3. Паменшыць лік на некалькі адзінак.

   • Ад пяці а. два.

4. Прымусіць патраціць час, сілы і пад.

   • Нарада адняла цэлы дзень.

5. безас., што. Паралізаваць, пазбавіць здольнасці гаварыць, хадзіць і пад.

   • Адняло мову.
   • Адняло ногі.

6. Перастаць карміць малаком маці, адвучыць ад грудзей.

   • А. дзіця ад грудзей.

|| незак. аднімаць, ✂ і адымаць, ✂.

|| наз. адніманне, ✂ і адыманне, ✂.