Verbum

адко́рмачны, ✂.

Прызначаны для адкорму.

• А. пункт.

адко́с, ✂, м.

1. Адхон, нахільная паверхня гары і пад.

   • А. узгорка.

2. Бакавая нахільная паверхня дарожнага насыпу.

   • Адкосы дарог.
   • Умацаваць а.

3. Нахільная паверхня чаго-н., якая ідзе пад вуглом (спец.).

|| прым. адкосны, ✂.

адкрасава́ць, ✂; зак.

1. Скончыць красаваць, адцвісці (пра збожжавыя).

   • Жыта адкрасавала.

2. перан. Паблякнуць, страціць маладосць, прыгажосць.

   • Сваё адкрасавала дзяўчына.

|| незак. адкрасоўваць, ✂.

адкра́сці, ✂; зак. (разм.).

Украсці тое, што было забрана.

• А. сена.

|| незак. адкрадваць, ✂.

адкро́іць, ✂; зак.

Адрэзаць ад цэлага ці кавалка (часцей пра хлеб).

• А. лусту хлеба.

|| незак. адкройваць, ✂.

адкруці́цца, ✂; зак.

1. Раскруціўшыся, аддзяліцца; адшрубавацца.

   • Вяроўка адкруцілася.
   • Адкруцілася гайка.

2. Ухіліцца, хітра вызваліцца ад чаго-н. (разм.).

   • А. ад паездкі.

|| незак. адкручвацца, ✂.

адкруці́ць, ✂; зак.

1. Круцячы, аддзяліць, зняць, адшрубаваць.

   • А. дрот.
   • А. гайку.
   • А. кран.

◊

• Адкруціць галаву (вушы) каму (разм. незадав.) — пагроза пакараць, расправіцца.

|| незак. адкручваць, ✂.

адкры́ты, ✂.

1. Нічым не загароджаны, не прыкрыты.

   • А. прастор.
   • Адкрытае мора.
   • Смажыць на адкрытым агні.

2. Даступны для ўсіх жадаючых.

   • А. сход.

3. Не тайны, яўны.

   • А. пратэст.
   • Адкрыта (прысл.) выступіць з крытыкай недахопаў.
   • Адкрытае галасаванне (падняццем рук, не тайнае).

4. Шчыры, прамы.

   • А. твар.
   • А. характар.

5. Тое, што і разгорнуты.

   • Адкрытая кніга.
   • А. журнал.

6. З вялікім выразам.

   • Адкрытае плацце.

7. Не падземны, з знадворным выхадам пласта.

   • А. спосаб здабычы вугалю.

◊

• Адкрытае пісьмо — пісьмо каму-н., якое публікуецца ў друку.

• Адкрытае пытанне — нявырашанае пытанне.

• Адкрытая рана — рана, якая не зажыла.

• Адкрыты лоб — вялікі і круты лоб.

• У адкрытую (ісці, дзейнічаць) (разм.) — не ўтойваючы сродкаў і прыёмаў.

|| наз. адкрытасць, ✂.

адкры́цца, ✂; зак.

1. Стаць адкрытым (гл. адкрыць у 1, 2, 3, 4, 6, 7, 8 і 9 знач.).

2. Пра рану: перастаць зажываць, разысціся краямі.

   • Адкрыліся старыя раны.

3. перан. Стаць бачным, паказацца.

   • Наперадзе адкрыўся цудоўны краявід.

4. Выявіцца, з’явіцца (разм.).

   • Адкрылася хвароба.

5. Расказаць пра сябе адкрыта, шчыра, прызнацца ў чым-н.

   • А. свайму сябру.

|| незак. адкрывацца, ✂.

адкрыццё, ✂, н.

1. гл. адкрыць.

2. Тое, што адкрыта, стала вядомым у выніку даследаванняў і пад., новая ісціна.

   • Навуковае а.
   • А. атамнай энергіі.