Verbum

адка́шляцца, -яюся, -яешся, -яецца; зак.

Кашляючы, прачысціць горла; скончыць кашляць.

Ён адкашляўся і пачаў гаварыць.

|| незак. адка́шлівацца, -аюся, -аешся, -аецца.

адка́шляць, -яю, -яеш, -яе; зак., што.

Кашляючы, выплюнуць; кашлем выдаліць што-н., што трапіла ў горла.

А. макроту.

|| незак. адка́шліваць, -аю, -аеш, -ае

|| аднакр. адкашляну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́.

адквітне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; зак.

1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв). Скончыць квітнець, цвісці; адцвісці.

Адквітнелі каштаны.

2. перан. Пражыць маладыя гады, страціць свежасць, пастарэць.

адкі́даць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., што.

Адкінуць за некалькі разоў.

А. дровы з двара.

|| незак. адкіда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

адкідны́, -а́я, -о́е.

Які можа адкідвацца, прымацаваны адным краем.

З адкідным верхам машына.

Адкідное крэсла.

адкі́ды, -аў.

1. Непрыгодныя рэшткі чаго-н., адходы.

Скрыня для адкідаў.

А. вытворчасці.

2. Пра маральна апусцелых людзей.

А. грамадства (перан.).

|| прым. адкі́дны, -ая, -ае (спец.).

адкі́нуцца, -нуся, -нешся, -нецца; -нься; зак.

1. Адхіліцца, адваліцца назад тулавам.

А. на спінку крэсла.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Раптоўна адчыніцца, адпасці, адсунуцца ў бок.

Адкінуліся дзверцы.

Адкінуліся шторы.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Вярнуцца зноў, аднавіцца (пра хваробу).

Адкінулася гарачка.

4. перан. Перастаць цікавіцца, аддаліцца, адвярнуцца.

Адкінуліся кавалеры, засталася адна.

|| незак. адкі́двацца, -аюся, -аешся, -аецца.

адкі́нуць, -ну, -неш, -не; -кінь; -нуты; зак.

1. каго-што. Кінуць убок, назад, наперад; рэзка, з сілай адштурхнуць.

А. камень.

2. перан., каго-што. Не прыняць, адмовіцца ад чаго-н. (разм.).

А. усе магчымасці.

А. сумненні.

3. перан., каго-што. Атакуючы, прымусіць адступіць.

А. ворага далёка назад.

4. што. Адкрыць, адвесці ўбок, адвярнуць, закінуць назад што-н., замацаванае адным краем.

А. века скрыні.

5. Адвесці назад, убок; закінуць (галаву, руку, нагу).

А. галаву.

6. каго-што. Зменшыць на пэўную колькасць, адняць.

А. сотню рублёў.

7. ас. і безас., каго-што. Вярнуцца (пра хваробу).

Грып яго адкінуў (разм.).

8. што. Адбіць, стварыць (цень, святло і пад.).

Сад адкінуў густы цень.

9. перан. Вярнуць да пройдзенай стадыі ў развіцці чаго-н.

Вайна ўсё адкінула назад.

10. Не прыняць пад увагу пры лічэнні, ацэнцы каго-, чаго-н.

Улічыць галоўнае, адкінуць выпадковае.

◊

Адкінуць хвост (капыты) (разм.) — памерці.

|| незак. адкі́дваць, -аю, -аеш, -ае.

адкіпе́лы, -ая, -ае.

Які згус, асеў пры кіпенні (высокай тэмпературы).

Адкіпелае малако.

адкіпе́ць, -плю́, -пі́ш, -пі́ць; -пім, -піце́, -пя́ць; -пі́; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Згуснуць, ссесціся ад кіпення.

Малако адкіпела.

2. перан. Супакоіцца, уціхнуць.

Адкіпела (безас.) на сэрцы.

|| незак. адкіпа́ць, -а́е.