Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

а...² (а таксама ан...), прыстаўка.

Абазначае адсутнасць прыметы, уласцівасці, паказанай у асноўнай частцы слова (без прыстаўкі): амаральны, апалітычнасць, алагічны, анаэробы.

анабіёз, -у, м. (спец.).

Рэзкае запавольванне або спыненне жыццёвых працэсаў у арганізме з наступным аднаўленнем іх пры спрыяльных умовах.

|| прым. анабіяты́чны, -ая, -ае і анабіёзны, -ая, -ае.

ана́гр, -а, мн. -ы, -аў, м.

Дзікі асёл, які водзіцца ў Азіі.

|| прым. ана́гравы, -ая, -ае.

анако́нда, -ы, ДМ -ндзе, мн. -ы, -аў, ж.

Самая вялікая змяя сямейства ўдававых, якая жыве ў трапічных лясах, па берагах рэк, азёр Паўднёвай Амерыкі.

|| прым. анако́ндавы, -ая, -ае.

ана́лаг, -а, мн. -і, -аў, м. (кніжн.).

Тое, што з’яўляецца падабенствам чаго-н., адпаведнасцю з чым-н.

|| прым. ана́лагавы, -ая, -ае.

аналагі́чны, -ая, -ае.

Падобны, такі ж; заснаваны на аналогіі.

А. выпадак.

|| наз. аналагі́чнасць, -і, ж.

ана́ліз, -у, м.

1. Метад навуковага даследавання шляхам разгляду асобных састаўных частак чаго-н., уласцівасцей; проціл. сінтэз.

2. Усебаковы разбор, разгляд чаго-н.

А. новага рамана.

3. Вызначэнне саставу рэчыва.

А. крыві.

Хімічны а.

Аналіз матэматычны — адзін з раздзелаў вышэйшай матэматыкі.

|| прым. аналіты́чны, -ая, -ае.

А. розум (схільны да аналізу). А. метад.

аналізава́ць, -зу́ю, -зу́еш, -зу́е; -зу́й; -зава́ны; зак. і незак., што.

Рабіць аналіз (у 1 і 2 знач.) чаго-н.

А. мастацкі твор.

|| зак. таксама прааналізава́ць, -зу́ю, -зу́еш, -зу́е; -зу́й; -зава́ны.

аналі́тык, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Той, хто мае схільнасць да аналітычных разважанняў, умее добра аналізаваць што-н.

2. Спецыяліст, які займаецца аналізам (у 1 і 3 знач.).

Палітычны а.

Хімік-а.

анало́гія, -і, ж. (кніжн.).

Падабенства ў якіх-н. адносінах паміж прадметамі, з’явамі і паняццямі.

Правесці аналогію паміж з’явамі.

Поўная а.