Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

ар, а́ра, мн. а́ры, а́раў, м.

Мера зямельнай плошчы ў метрычнай сістэме, роўная 100 м²; адна сотая гектара.

арабе́ска, -і, ДМе́сцы, мн. -і, -сак, ж.

1. Складаны арнамент з геаметрычных фігур і стылізаваных кветак, лісця і пад. першапачаткова ў помніках арабскага мастацтва, пазней у арабскім стылі (спец.).

2. мн. Збор невялікіх літаратурных ці музычных твораў (кніжн.).

|| прым. арабе́скавы, -ая, -ае.

арабі́на, -ы, мн. -ы, -бі́н, ж.

Тое, што і рабіна.

Палымнеюць арабіны.

|| памянш. арабі́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак.

|| прым. арабі́навы, -ая, -ае.

арабі́ст, -а, М -сце, мн. -ы, -аў, м.

Вучоны, спецыяліст у галіне арабістыкі.

|| ж. арабі́стка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так.

арабі́стыка, -і, ДМ -тыцы, ж.

Сукупнасць навук аб мове, культуры і гісторыі арабаў.

ара́бы, -аў, адз. ара́б, -а, м.

Народы семітычнай моўнай групы, якія насяляюць Пярэднюю Азію і Паўночную Афрыку.

|| ж. ара́бка, -і, ДМ -бцы, мн. -і, -бак.

|| прым. ара́бскі, -ая, -ае.

арагаве́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -е́е; зак.

Зацвярдзець, пакрыцца рагавой луской.

Скура арагавела.

|| наз. арагаве́нне, -я, н.

арагра́фія, -і, ж.

Раздзел фізічнай геаграфіі, які вывучае рэльеф зямной паверхні.

|| прым. араграфі́чны, -ая, -ае.

ара́кул, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Месца, храм, дзе ў Старажытнай Грэцыі, Рыме, краінах старажытнага Усходу жрацы прарочылі ад імя Бога.

Дэльфійскі а.

2. У антычным свеце: жрэц-прадказальнік волі бажаства, які даваў адказы на розныя пытанні.

3. перан. Пра таго, чые меркаванні прызнаюцца бясспрэчнай ісцінай (іран.).

|| прым. ара́кульскі, -ая, -ае.

аракчэ́еўшчына, -ы, ж. (гіст.).

Рэжым неабмежаванага паліцэйскага дэспатызму, самавольства ваеншчыны ў кіраванні народам у пачатку 19 ст. ў Расіі.