Verbum

ад... (ада..., ад’...), прыстаўка.

1. Утварае дзеясловы са знач.:

а) канца, спынення, канчатковага выканання дзеяння, напр.: адпрацаваць, аддзяжурыць, адгрымець;

б) устаранення чаго-н., рух убок, напр.: адклеіць, адштурхнуць, ад’ехаць;

в) інтэнсіўнасці дзеяння, напр.: адмабілізаваць, адпрацаваць, адсцябаць;

г) давядзення да непажаданага стану, напр.: адтаптаць, адсядзець, адляжаць;

д) з марфемай «цца» — дзеяння, учыненага з мэтай ухілення ад чаго-н., напр.: адпісацца, адкараскацца;

е) з марфемай «цца» — заканчэння працяглага дзеяння, напр.: адваявацца, адбіцца.

2. Утварае назоўнікі са знач. аддалення, напр.: адгалосак.

3. Утварае прыметнікі са знач. утварэння, паходжання ад чаго-н., напр.: аддзеяслоўны, адыменны.

4. Утварае прыслоўі, напр.: адгэтуль, адусюль.

ад’е́зд, -у, М -дзе, м.

Адпраўленне ў дарогу.

У дзень ад’езду.

А. дэлегацыі.

ад’е́здзіцца, -е́зджуся, -е́здзішся, -е́здзіцца; зак. (разм.).

Тое, што і ад’ездзіць (у 2 знач.).

Мы ўжо ад’ездзіліся, няхай цяпер другія ездзяць.

ад’е́здзіць, -е́зджу, -е́здзіш, -е́здзіць; зак. (разм.).

1. што. Праездзіць некаторы час.

Машына ад’ездзіла дваццаць гадоў.

2. Перастаць ездзіць куды-н.

Я сваё ад’ездзіў.

ад’е́сці, ад’е́м, ад’ясі́, ад’е́сць; ад’ядзі́м, ад’ясце́, ад’яду́ць; ад’е́ш; ад’е́дзены; зак.

1. Адкусіць, адгрызці; з’есці частку чаго-н.

Кот ад’еў галаву рыбіны.

2. Скончыць есці (разм.).

|| незак. ад’яда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1 знач.).

ад’е́сціся, ад’е́мся, ад’ясі́ся, ад’е́сца; ад’ядзі́мся, ад’ясце́ся, ад’яду́цца; ад’е́шся; зак. (разм.).

1. Паправіцца, пасыцець ад добрай яды; адкарміцца.

Кабан ад’еўся.

2. Наесціся чаго-н. удосталь.

Ад’еліся за лета яблыкаў і груш.

|| незак. ад’яда́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

ад’е́хацца, -е́дуся, -е́дзешся, -е́дзецца; -е́дзься; зак. (разм.).

Тое, што і ад’ехаць (у 1 знач.).

|| незак. ад’язджа́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

ад’е́хаць, -е́ду, -е́дзеш, -е́дзе; -е́дзь; зак.

1. Паехаўшы, аддаліцца на нейкую адлегласць.

А. ад сяла кіламетраў пяць.

2. Паехаць куды-н., пакінуць дом (горад, вёску і пад.).

А. на поўнач.

3. Зрушыцца з месца, адсунуцца, перастаць шчыльна прылягаць (разм.).

Засаўка ад’ехала.

|| незак. ад’язджа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

ад’ю́нкт, -а, М -кце, мн. -ы, -аў, м.

1. Аспірант вышэйшых ваенна-вучэбных устаноў.

2. У Заходняй Еўропе і дарэвалюцыйнай Расіі: малодшая навуковая пасада ў некаторых навуковых установах, а таксама асоба, якая займае гэту пасаду.

ад’юнкту́ра, -ы, ж.

Аспірантура вышэйшых ваенна-вучэбных устаноў.

Скончыць ад’юнктуру.