Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

адрабі́ць, -раблю́, -ро́біш, -ро́біць; -ро́блены; зак.

1. Адпрацаваць узамен за што-н.

Я адраблю вам на касьбе.

2. Скончыць, перастаць рабіць, працаваць.

Дзед сваё ўжо адрабіў.

3. Папрацаваць, парабіць нейкі час.

Адрабіў два гады.

4. чаго-што. Зрабіць так, каб вярнуць што-н. да ранейшага стану.

Таго, што зробіш, часам назад не адробіш.

5. Стаць непрыгодным для працы; знасіцца ад працяглай работы.

|| незак. адрабля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е і адро́бліваць, -аю, -аеш, -ае (да 1 і 4 знач.).

|| прым. адрабо́тачны, -ая, -ае (да 1 і 4 знач.; спец.).

адрабо́ткі, -аў (гіст.).

Праца селяніна са сваімі прыладамі, канём на пана за карыстанне зямлёй, за пазыку і пад.

Уся вёска хадзіла да пана на а.

|| прым. адрабо́тачны, -ая, -ае.

Адработачная рэнта.

адраджэ́нне, -я, н.

1. Аднаўленне, уздым пасля перыяду заняпаду, разбурэння, з’яўленне зноў.

А. прамысловасці.

2. Эпоха Рэнесансу — перыяд росквіту навук і мастацтваў у Еўропе пасля Сярэдневякоўя.

адрадзі́цца, -раджу́ся, -ро́дзішся, -ро́дзіцца; зак.

1. Аднавіцца, стаць зноў дзейным, жывым; аджыць.

Адрадзілася народная гаспадарка.

2. перан. Абудзіцца да новага жыцця, паявіцца зноў.

|| незак. адраджа́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

адрадзі́ць, -раджу́, -ро́дзіш, -ро́дзіць; -ро́джаны; зак., каго-што.

Выклікаць адраджэнне каго-, чаго-н., аднавіць пасля перыяду разбурэння, заняпаду.

А. горад.

А. традыцыі.

|| незак. адраджа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

адраза́нне гл. адрэзаць.

адраза́ць гл. адрэзаць.

адразны́, -а́я, -о́е.

1. Такі, які трэба і можна адрэзаць.

А. талон.

2. Не суцэльны, з прышытай часткай.

Сукенка з адразным станікам.

3. Прызначаны для адразання.

А. станок.

адра́зу, прысл.

1. Зараз жа, у той самы момант, неадкладна.

Набегаўшыся, сынок а. засынае.

2. Адначасова.

Людзі выйшлі а. з усіх хат.

3. Непасрэдна за чым-н.

А. за хатай малады сад.

4. За адзін раз, з першага разу.

Як усё зрабіць а.?

5. З самага пачатку.

Чалавек а. спадабаўся.

адраі́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -і́цца; зак. (спец.).

Утварыць новы рой, аддзяліўшыся ад старога (пра пчол).

Пчолы адраіліся.