Verbum

адзіна́ццаць, -і, ліч. кольк.

Лік і колькасць 11.

А. рублёў.

|| парадк. адзіна́ццаты, -ая, -ае.

А. дзень.

адзі́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.

1. У матэматыцы: першы, найменшы цэлы лік у дзясятку, а таксама яго лічбавы знак «1».

2. толькі мн. (адзі́нкі, -нак). Апошняя лічба ў мнагазначных ліках.

Двухзначны лік складаецца з адзінак і дзясяткаў.

3. Велічыня, якой вымяраюцца іншыя аднародныя велічыні.

Грашовая а.

А. сілы току.

4. Асобная самастойная частка ў складзе цэлага, асобны прадмет ці асоба ў групе падобных.

Гаспадарчая а.

Штатная а.

5. мн. Асобныя прадметы ці людзі, істоты, нямногія па ліку; мала хто.

Такіх людзей адзінкі (вельмі мала).

○

Адзінка захавання (спец.) — экспанат музея, экзэмпляр кнігі ў бібліятэцы.

У музеі тысячы адзінак захавання.

адзі́нкавы, -ая, -ае.

Асобы, рэдкі, нехарактэрны.

А. выпадак.

|| наз. адзі́нкавасць, -і, ж.

адзіно́кі, -ая, -ае.

1. Аддзелены ад іншых падобных; без іншых, да сябе падобных.

А. дуб.

2. Які не мае сям’і, блізкіх; які адчувае сябе чужым сярод людзей, далёкім ад іх.

А. чалавек.

3. Які праходзіць, адбываецца ва ўмовах адзіноты.

Адзінокая старасць.

|| наз. адзіно́касць, -і, ж.

адзіно́та, -ы, ДМ -но́це, ж.

1. Адасобленасць у выніку страты родных, блізкіх або ў выніку жадання пабыць асобна ад іншых.

Жыць на адзіноце.

2. Бязлюднасць, сіратлівасць.

Адзінотай веяла з палёў.

3. Стан адзінокага чалавека; адзіноцтва.

Пачуццё адзіноты.

адзіно́цтва, -а, н.

Тое, што і адзінота.

Застацца ў адзіноцтве.

адзіно́чка, -і, мн. -і, -чак.

1. Той, хто адзін, без сям’і, не ў пары.

Адзіночкі харчаваліся ў сталовай.

2. ДМ -у, Т -ам, м.; ДМ -чцы, Т -ай (-аю), ж. Чалавек, які займаецца чым-н. адзін, працуе адзін, без удзелу, без дапамогі іншых.

Саматужнік-а.

3. ж. Камера на аднаго зняволенага.

Пасадзіць у адзіночку.

4. ж. Гоначная лодка з адным весляром.

Байдарка-а.

○

Маці-адзіночка — жанчына, якая самастойна выхоўвае пазашлюбнае дзіця.

адзіночналі́кавы, -ая, -ае.

У выразе: адзіночналікавы назоўнік — які ўжыв. толькі ў форме адзіночнага ліку, напр.: хаўрус, туга, сорам, серабро.

адзіно́чны, -ая, -ае.

1. Які дзейнічае без дапамогі іншых або выконваецца, ажыццяўляецца сіламі аднаго, без удзелу, без дапамогі іншых.

А. палёт.

2. Прызначаны для аднаго, разлічаны на аднаго, для знаходжання ў ізаляцыі ад іншых.

Адзіночная камера.

3. Асобны, адзінкавы, выпадковы.

А. выстрал.

○

Адзіночны лік — граматычная катэгорыя, якая паказвае, што прадмет прадстаўлены ў колькасці, роўнай аднаму.

адзі́нства, -а, н.

1. Агульнасць, поўнае падабенства.

А. думкі.

А. поглядаў.

2. Цэльнасць, згуртаванасць, непадзельнасць.

А. народа.

3. Непарыўнасць, узаемная сувязь.

А. тэорыі і практыкі.

А. формы і зместу.