Verbum

абса́да, -ы, ДМ -дзе, мн. -ы, -са́д, ж.

1. Дрэвы, кусты, пасаджаныя ўздоўж ці вакол чаго-н.; насаджэнні.

Усцяж шляху зелянела маладая а.

2. Тое, што і шуфляда (у 2 знач.).

А. для акна.

|| прым. абса́давы, -ая, -ае.

абсадзі́ць, -саджу́, -са́дзіш, -са́дзіць; -са́джаны; зак.

1. што і чым. Пасадзіць дрэвы, кусты вакол чаго-н.

А. сядзібу бярозамі.

2. каго. Перамагчы, паваліць каго-н. (разм.).

Ён і мядзведзя абсадзіць.

|| незак. абса́джваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. абса́джванне, -я, н. і абса́дка, -і, ДМ -дцы, ж. (спец.).

|| прым. абса́дачны, -ая, -ае. (да 1 знач.).

абсалю́т, -у, М -лю́це, м. (кніжн.).

1. У ідэалістычнай філасофіі: вечная нязменная першааснова ўсяго існага (дух, ідэя, бажаство).

2. Нешта безадноснае, незалежнае, самаіснае.

Узвесці ў а.

3. Мяжа дасканаласці, узор; найвышэйшае разумовае ўяўленне пра што-н.

абсалю́тны, -ая, -ае.

1. Безумоўны, неабмежаваны, узяты па-за ўсякім параўнаннем.

Абсалютныя і адносныя паказчыкі.

А. чэмпіён (спартсмен-пераможац у мнагабор’і).

2. Поўны, канчатковы.

А. спакой.

Абсалютная большасць (пераважная большасць). Абсалютная манархія (самадзяржаўе). А. слых (слых, які дакладна вызначае вышыню любога тону). Абсалютна (прысл.) правільна.

○

Абсалютны нуль — самая нізкая тэмпература (-273,15 °С).

◊

Абсалютны нуль — пра нікчэмнага, зусім бескарыснага ў якой-н. справе чалавека.

абсалюты́зм, -у, м.

Форма дзяржаўнага кіравання, пры якой вярхоўная ўлада цалкам належыць самадзяржаўнаму манарху; неабмежаваная манархія.

|| прым. абсалюты́сцкі, -ая, -ае.

абсвіста́ць, -ві́шчу, -ві́шчаш, -ві́шча; -вішчы́; -віста́ны; зак., каго-што.

Свістам выказаць каму-н. сваё неадабрэнне, асуджэнне.

А. артыста.

|| незак. абсві́стваць, -аю, -аеш, -ае.

абсе́вак, -се́ўка, мн. -се́ўкі, -се́вак, м.

1. Лапік на ніве, які застаўся незасеяным.

2. толькі мн. Рэшткі ад прасявання; высеўкі.

Змесці ў кучу абсеўкі.

3. мн., перан. Пра што-н. непаўнавартаснае.

Мы ж табе не абсеўкі якія.

|| прым. абсе́ўкавы, -ая, -ае.

абсе́дзець, -джу, -дзіш, -дзіць; -джаны; зак., што (разм.).

Седзячы, абмяць.

А. крэсла.

|| незак. абсе́джваць, -аю, -аеш, -ае.

абсе́йваць гл. абсеяць.

абсе́кчы, -сяку́, -сячэ́ш, -сячэ́; -сячо́м, -сечаце́, -сяку́ць; -се́к, -кла; -сячы́; -се́чаны; зак., каго-што.

Тое, што і абсячы.

|| незак. абсяка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. абсяка́нне, -я, н.