Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

абля́паць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., каго-што (разм.).

Апырскаць, запэцкаць чым-н.

А. боты.

|| незак. абля́пваць, -аю, -аеш, -ае.

абляпі́ха, -і, ДМ -ляпісе, ж.

Высокая калючая кустовая расліна з ядомымі кіславатымі ягадамі, а таксама самі ягады.

Варэнне з абляпіхі.

|| прым. абляпі́хавы, -ая, -ае.

А. алей.

абляпі́цца, -ляплю́ся, -ле́пішся, -ле́піцца; зак., чым (разм.).

Абляпіць сябе чым-н.

А. гарчычнікамі.

|| незак. абле́плівацца, -аюся, -аешся, -аецца.

абляпі́ць, -ляплю́, -ле́піш, -ле́піць; -ле́плены; зак., каго-што.

1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Прыстаць, прыліпнуць з усіх бакоў да каго-, чаго-н.; пакрыць усю паверхню.

Гліна абляпіла чаравікі.

Мурашкі абляпілі цукар (перан.: населі кругом).

2. Наклейваючы, пакрыць чым-н.

А. сцены афішамі.

3. перан. Акружыць.

Дзеці абляпілі сані з усіх бакоў.

|| незак. абле́пліваць, -аю, -аеш, -ае.

аблясі́ць, 1 ас. не ўжыв., -ле́сіш, -ле́сіць; -ле́сены; зак., што (спец.).

Засадзіць лесам якую-н. плошчу, мясцовасць.

А. стэпы.

|| наз. аблясе́нне, -я, н.

аблята́ць гл. абляцець.

абляце́ць, -лячу́, -ляці́ш, -ляці́ць; -ляці́м, -леціце́, -ляця́ць; -ляці́; зак.

1. каго-што і вакол каго-чаго. Праляцець вакол або збоку, абмінуўшы каго-, што-н.

А. вакол Зямлі.

2. каго-што. Лётаючы, пабываць у многіх месцах.

А. усю краіну.

3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), перан., што. Хутка распаўсюдзіцца, зрабіцца ўсім вядомым (пра навіны, чуткі і пад.).

Горад абляцелі чуткі.

4. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Апасці, абсыпацца (пра лісце, пялёсткі кветак і пад.).

Ліпавы цвет абляцеў.

5. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Адваліцца, адпасці.

Тынк са сцен абляцеў.

|| незак. аблята́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і аблётваць, -аю, -аеш, -ае (да 1, 2, 4 і 5 знач.).

|| наз. аблёт, -у, М -лёце, м. (да 1 знач.).

|| прым. аблётны, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.).