Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

абсы́пацца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -плецца; зак.

1. Абваліцца, разваліцца, сыплючыся; апасці.

Лісце даўно абсыпалася з дрэў.

Склеп абсыпаўся.

2. Пакрыцца мноствам чаго-н.

Начное неба абсыпалася зорамі.

|| незак. абсыпа́цца, -а́ецца.

абсы́паць, -плю, -плеш, -пле; -сы́п; -паны; зак.

1. каго-што. Пасыпаць, пакрыць каго-, што-н. зверху чым-н. сыпкім; сыплючыся, раскідваючыся, пакрыць паверхню чаго-н.; пакрыць з усіх бакоў.

А. цукрам пірагі.

Пялёсткі яблынь абсыпалі зямлю.

Іней абсыпаў кожную іголачку елак.

2. безас., каго-што. Пакрыць высыпкай.

Увесь твар і губы абсыпала.

3. перан., каго-што. Шчодра надзяліць каго-н. чым-н.

А. падарункамі.

А. кампліментамі.

|| незак. абсыпа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. абсыпа́нне, -я, н. і абсы́пка, -і, ДМ -пцы, ж. (да 1—3 знач.).

5. Абтрэсці што-н. з чаго-н.

абсява́ць гл. абсеяць.

абся́г, -у, м.

1. Прастора, абшар, далягляд.

Любавацца абсягам палёў.

2. перан. Сфера, галіна дзейнасці каго-, чаго-н.

А. інтарэсаў.

|| прым. абся́жны, -ая, -ае.

абсяда́ць гл. абсесці.

абсядла́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., каго-што.

Тое, што і асядлаць (у 1 і 2 знач.).

абсяка́нне гл. абсячы, абсекчы.

абсяка́ць гл. абсячы, абсекчы.

абсячы́, -сяку́, -сячэ́ш, -сячэ́; -сячо́м, -сечаце́, -сяку́ць; -се́к, -кла; -сячы́; -се́чаны; зак.

1. што. Адсякаючы, аддзяліць.

А. сукі на дрэве.

2. перан., каго. Спыніць, абарваць.

Абсек мяне бацька, не даў слова сказаць.

|| незак. абсяка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. абсяка́нне, -я, н.

абсячы́ся, -сяку́ся, -сячэ́шся, -сячэ́цца; -сячо́мся, -сечаце́ся, -сяку́цца; -се́кся, -лася, -сячы́ся; зак.

Тое, што і асячыся (у 2 знач.).

|| незак. асяка́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.