Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

абсяка́нне гл. абсячы, абсекчы.

абсяка́ць гл. абсячы, абсекчы.

абсячы́, -сяку́, -сячэ́ш, -сячэ́; -сячо́м, -сечаце́, -сяку́ць; -се́к, -кла; -сячы́; -се́чаны; зак.

1. што. Адсякаючы, аддзяліць.

А. сукі на дрэве.

2. перан., каго. Спыніць, абарваць.

Абсек мяне бацька, не даў слова сказаць.

|| незак. абсяка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. абсяка́нне, -я, н.

абсячы́ся, -сяку́ся, -сячэ́шся, -сячэ́цца; -сячо́мся, -сечаце́ся, -сяку́цца; -се́кся, -лася, -сячы́ся; зак.

Тое, што і асячыся (у 2 знач.).

|| незак. асяка́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

абта́лы, -ая, -ае.

Які абтаў, вызваліўся ад лёду, снегу (зверху, па краях) у выніку яго раставання.

А. бераг ракі.

абтапта́цца, -тапчу́ся, -то́пчашся, -то́пчацца; -тапчы́ся; зак.

1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Стаць абтаптаным, утаптацца.

Снег абтаптаўся.

2. Знасіць, стаптаць абутак.

Зусім абтаптаўся, няма чаго на ногі насунуць.

|| незак. абто́птвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

абтапта́ць, -тапчу́, -то́пчаш, -то́пча; -тапчы́; -тапта́ны; зак., што.

Утаптаць што-н. вакол чаго-н., абмяць нагамі.

А. зямлю каля слупа.

А. сена на возе.

|| незак. абто́птваць, -аю, -аеш, -ае.

абта́ць, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -а́е; зак.

Вызваліцца зверху ці па краях ад снегу, лёду пры яго раставанні́; растаць зверху, з краёў; зменшыцца ў выніку раставання.

Шыбы абталі.

Ільдзіна абтала.

|| незак. абтава́ць, -тае́.

абтачы́цца, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -то́чыцца; зак.

Стаць гладкім, абточаным.

|| незак. абто́чвацца, -аецца.

абтачы́ць¹, -тачу́, -то́чыш, -то́чыць; -то́чаны; зак., што.

На такарным станку ці з дапамогай якіх-н. інструментаў надаць чаму-н. патрэбную форму, зрабіць гладкім, роўным.

А. дэталь.

|| незак. абто́чваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. абто́чка, -і, ДМ -чцы, ж. і абто́чванне, -я, н.