Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

адправа́дзіць, -джу, -дзіш, -дзіць; -джаны; зак., каго-што (разм.).

Прымусіць пайсці адкуль-н.; выправадзіць, прагнаць.

|| незак. адправа́джваць, -аю, -аеш, -ае.

адпра́віцца, -ра́ўлюся, -ра́вішся, -ра́віцца; зак.

Паехаць, пайсці, накіравацца ў дарогу.

А. ў падарожжа.

Цягнік адправіўся ў чатыры гадзіны.

Адправіцца да святых на чай — памерці.

|| незак. адпраўля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.

|| наз. адпраўле́нне, -я, н.

адпра́віць, -ра́ўлю, -ра́віш, -ра́віць; -ра́ўлены; зак.

1. каго-што. Паслаць, адаслаць, накіраваць.

А. дзяцей у школу.

А. пасылку.

А. студэнтаў на ўборку ўраджаю.

2. Адпусціць, вызваліць ад якіх-н. абавязкаў.

А. па дамах.

А. на пенсію.

3. што. Даць распараджэнне, сігнал на адпраўку, дазволіць адпраўку чаго-н.

А. цягнік.

А. калону машын.

4. Не згадзіцца прыняць.

А. на дапрацоўку.

5. Адслужыць набажэнства.

А. імшу.

|| незак. адпраўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. адпраўле́нне, -я, н. і адпра́ўка, -і, ДМа́ўцы, ж.

адпрага́ць гл. адпрэгчы.

адпрасава́ць гл. прасаваць.

адпрасі́цца, -рашу́ся, -ро́сішся, -ро́сіцца; зак.

Папрасіць дазволу пайсці або паехаць куды-н., не ўдзельнічаць у чым-н.

А. з работы.

Ад смерці не адкупішся і не адпросішся (прыказка).

|| незак. адпро́швацца, -аюся, -аешся, -аецца.

адпраўле́нне, -я, мн. -і, -яў, н.

1. гл. адправіцца, адправіць.

2. спец. Тое, што пасылаецца, адпраўляецца поштай.

Паштовае а.

Заказное а.

адпраўны́, -а́я, -о́е (кніжн.).

1. Такі, з якога адпраўляюць каго-, што-н., адкуль адпраўляюцца.

А. пункт.

Адпраўная станцыя.

2. перан. Такі, з якога зыходзяць, зыходны, пачатковы.

А. пункт погляду.

адпра́ўшчык, -а, мн. -і, -аў, м. (афіц.).

Той, хто адпраўляе, перасылае што-н.

А. грузаў.

А. бандэролі.

|| ж. адпра́ўшчыца, -ы, мн. -ы, -чыц.

|| прым. адпра́ўшчыцкі, -ая, -ае.

адпрацава́ць, -цу́ю, -цу́еш, -цу́е; -цу́й; -цава́ны; зак.

1. што. Разлічыцца за доўг сваёй працай.

А. за грошы.

2. што. Папрацаваць нейкі час.

А. пяць дзён у полі.

3. Скончыць працаваць; стаць непрыгодным для працы; знасіцца ад працяглага выкарыстання.

А. сваё.

4. што. Надаць чаму-н. канчатковы выгляд; дамагчыся майстэрскага выканання.

А. нумар праграмы.

|| незак. адпрацо́ўваць, -аю, -аеш, -ае (да 1, 2 і 4 знач.).

|| наз. адпрацо́ўванне, -я, н. (да 1, 2 і 4 знач.) і адпрацо́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж. (да 1 і 4 знач.).