Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

аблі́чча, -а, н.

1. Знешні выгляд, сукупнасць адметных рыс каго-, чаго-н.; рысы і выраз твару.

Сціранне аблічча старой вёскі.

Знаёмае а.

2. перан. Характар, духоўны склад.

Маральнае а. чалавека.

Нацыянальнае а. літаратуры.

аблічы́цца, -лічу́ся, -лі́чышся, -лі́чыцца; зак.

Памыліцца пры падліку.

А. на пяць тысяч рублёў.

|| незак. аблі́чвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

аблічы́ць, -лічу́, -лі́чыш, -лі́чыць; -лі́чаны; зак.

1. каго (што). Недадаць, ашукаць пры падліку.

А. пакупніка.

2. каго-што. Зрабіць падлік, падлічыць што-н. (разм.).

А. расходы.

|| незак. аблі́чваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. аблі́к, -у, м. і аблі́чванне, -я, н.

Дапусціць аблік (аблічванне).

Аблік (аблічванне) статкаў аленяў.

абло́га, -і, ДМо́зе, мн. -і, -ло́г, ж.

1. Даўно не аранае поле, пакрытае травою, дзірваном.

Узараць аблогу.

2. Акружэнне войскамі ўмацаванага пункта з мэтай яго захопу.

Зняць аблогу.

3. Акружэнне лесу з мэтай правядзення аблавы на звера.

А. мядзведзя.

|| прым. абло́гавы, -ая, -ае і абло́жны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Абложныя землі.

абло́жны, -ая, -ае.

1. гл. аблога (у 1 знач.).

2. Які пакрывае ўсё неба, зацяжны.

Абложная хмара.

А. дождж.

абло́м, -у, м.

1. Дзеянне паводле знач. дзеслова абломваць — абламаць і стан паводле знач. дзеяслова абломвацца, абламацца.

2. Месца, дзе што-н. абламалася.

Палініі аблому.

абло́мак, -мка, мн. -мкі, -мкаў, м.

1. Абламаны, адбіты кавалак чаго-н.

А. граніту.

А. цаглянай сцяны.

2. перан. Тое, што засталося з ранейшых часоў, мінулага перыяду.

Абломкі старога свету.

|| прым. абло́мачны, -ая, -ае (спец.).

Абломачныя горныя пароды (пароды, якія складаюцца з абломкаў больш старажытных горных парод).

абло́маўшчына, -ы, ж.

Агульнае слова для абазначэння грамадскага і асобаснага застою, руціны, апатыі, бязволля, ляноты, бяздзейнасці (ад імя І.

Абломава, героя аднайменнага рамана рускага пісьменніка І. А. Ганчарова).

абло́мванне гл. абламацца, абламаць.

абло́мвацца гл. абламацца.