Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

абагу́ліць, -лю, -ліш, -ліць; -лены; зак., каго-што.

Зрабіць асабістае, уласнае калектыўным, грамадскім, агульным (сродкі вытворчасці, гаспадарчыя аб’екты, жывёлу і пад.).

А. маёмасць.

А. зямлю.

А. жывёлу.

|| незак. абагу́льваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. абагу́льванне, -я, н. і абагу́ленне, -я, н.

абагульне́нне, -я, н.

1. гл. абагульніць.

2. Агульны вывад.

Шырокае а. вопыту наватараў.

абагу́льніць, -ню, -ні́ш, -ні́ць; -нены; зак., што.

Знайсці агульнае ў розных думках, крыніцах, фактах і на падставе гэтага зрабіць агульны вывад; аб’яднаць, злучыць у нешта адзінае.

А. назіранні пісьменніка.

А. творчы вопыт даследчыкаў.

|| незак. абагульня́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. абагульне́нне, -я, н.

абаджга́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., каго-што (разм.).

1. Скусаць (пра пчол, сляпнёў, аваднёў і пад.).

2. Апячы крапівою.

А. ногі жыгучкай.

|| звар. абаджга́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца (да 2 знач.).

абадзьму́ць, -му́, -ме́ш, -ме́; -мём, -мяце́, -му́ць; -мі́; -му́ты; зак., каго-што (разм.).

1. Абвеяць, абдаць паветранай плынню.

Свежы вецер абадзьмуў твар.

2. Ачысціць, сагнаць што-н. зверху струменем паветра.

А. пыл.

|| незак. абдзіма́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. абдзіма́нне, -я, н.

абадо́вы гл. вобад.

абадо́к, -дка́, мн. -дкі́, -дко́ў, м.

1. Памянш. да вобад; невялікі абруч або паўкруг, які ахоплівае што-н.

2. Вузкая палоска, якая акаймоўвае што-н.

Залацісты а. хмары.

|| прым. абадко́вы, -ая, -ае (спец.).

абадо́чны гл. вобад.

абадра́нец, -нца, мн. -нцы, -нцаў, м. (разм.).

1. Чалавек, які ходзіць у падраным, зношаным адзенні.

2. Басяк, валацуга.

Развялося абадранцаў, страх колькі.

|| ж. абадра́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак.

абадра́ны, -ая, -ае (разм.).

1. Падраны, пашарпаны.

Абадраныя сцены.

2. Абдрапаны кіпцюрамі.

А. твар.