Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

самаўпра́ўнічаць, -аю, -аеш, -ае; незак. (разм.).

Дзейнічаць самаўпраўна, займацца самаўпраўствам.

самаўпра́ўны, -ая, -ае.

Які дзейнічае самачынна, незаконна, паводле ўласнага нораву.

С. бюракрат.

самаўпра́ўства, -а, н.

Парушэнне кім-н. законнага парадку пры вырашэнні якіх-н. спраў; незаконнае, самачыннае ажыццяўленне чаго-н.

Гэта нечуванае с.!

самаўпэ́ўнены, -ая, -ае.

Занадта ўпэўнены ў самім сабе, у сваёй бясхібнасці.

Самаўпэўненая супакоенасць.

|| наз. самаўпэ́ўненасць, -і, ж.

самаўсхвале́нне, -я, н.

Усхваленне, праслаўленне самога сябе, сваіх дасягненняў, сваёй годнасці.

самаўхілі́цца, -хілю́ся, -хі́лішся, -хі́ліцца; зак., ад чаго.

Самавольна ўхіліцца ад выканання сваіх абавязкаў, сваёй справы.

|| незак. самаўхіля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.

|| наз. самаўхіле́нне, -я, н.

самахва́л, -а, мн. -ы, -аў, м. (разм.).

Той, хто займаецца самахвальствам; хвалько.

|| ж. самахва́лка, -і, ДМ -лцы, мн. -і, -лак.

|| прым. самахва́льскі, -ая, -ае.

самахва́льства, -а, н. (разм.).

Празмернае расхвальванне самога сябе, сваіх дасягненняў.

самахо́д, -а і -у, М -дзе, м.

1. -у. Механічная падача разца або дэталі ў металарэзных станках (спец.).

Станок уключаны на с.

2. -а, мн. -ы, -аў. Назва некаторых машын і транспартных сродкаў са сваёй цягай.

самахо́дам, прысл.

1. Механічна (пра падачу разца або дэталі ў станках) (спец.).

2. 3 дапамогай уласнага рухавіка, без пабочнай цягі.

Камбайн ідзе с.

3. Рухаючыся сілай цячэння ракі (пра плыты, сплаўны лес).

Раней плыты маглі ісці с.

4. Уласнымі нагамі, пехатой (разм.).

Ён будзе дабірацца с.