Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

сёдзельнік, -а, мн. -і, -аў, м.

Майстар, які робіць сёдлы.

|| прым. сёдзельніцкі, -ая, -ае.

сёе-то́е, сяго́-таго́, займ. неазнач., н.

1. Нешта, некаторыя рэчы, нямногае.

Узяць з сабой сёе-тое.

2. Штосьці, што не жадаюць называць.

Распытаць пра сёе-тое.

сёй-то́й, сяго́-таго́, займ. неазнач., м. (разм.).

1. Некаторыя, нямногія людзі.

Сёй-той не прыехаў на сустрэчу.

2. Нехта (каго не жадаюць называць).

Неабходна папярэдзіць сяго-таго.

сёлета, прысл.

У гэтым годзе, гэты год.

С. ўнучак у школу пойдзе.

сёлетні, -яя, -яе.

Гэтага года.

С. ўраджай.

сёмга, -і, ДМ -мзе, ж.

Каштоўная прамысловая рыба сямейства ласасёвых з мясам ружовага колеру.

|| прым. сёмгавы, -ая, -ае.

Сёмуха, -і, ДМ -мусе, ж.

Адно са свят праваслаўнай царквы, якое святкуецца ў пяцідзясяты дзень (праз сем тыдняў) пасля Вялікадня.

сёмы, -ая, -ае.

1. гл. сем.

2. ж. Які атрымліваецца пры дзяленні на сем.

Сёмая частка.

3. у знач. наз. сёмая, -ай, ж. Сёмая частка чаго-н.

Адна сёмая.

сёння, прысл.

1. У гэты дзень.

С. паеду ў Полацк.

2. перан. Цяпер.

С. студэнт, а заўтра настаўнік.

3. у знач. наз., нескл., н. Цяперашні дзень.

На с. ўзяла білеты ў кіно.

На с. (перан.: у дадзены момант). Наша с. (перан.: цяперашняе жыццё).

Не сёння, дык заўтра; не сягоння — заўтра (разм.) — вельмі хутка, у бліжэйшы час.

|| прым. сённяшні і сяго́нняшні, -яя, -яе.

На с. дзень (на сёння).

Жыць сённяшнім днём — не думаючы пра будучае.

сёрбаць, -аю, -аеш, -ае; незак., што і без дап.

1. Есці вадкую страву або піць, прысмоктваючы.

С. зацірку.

2. Піць невялікімі глыткамі час ад часу.

Гаворачы, госць з апетытам сёрбаў кампот.

|| зак. вы́сербаць, -аю, -аеш, -ае; -аны.

|| аднакр. сербану́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́ і сёрбнуць, -ну, -неш, -не; -ні (разм.).

|| наз. сёрбанне, -я, н.