Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

адурэ́нне, -я, н. (разм.).

Стан паводле знач. дзеяслова адурэць.

Дайсці да поўнага адурэння.

адурэ́ць, -э́ю, -э́еш, -э́е; зак.

1. Страціць здольнасць усведамляць што-н.

А. ад ператамлення.

2. Прыйсці ў адурэлы стан ад розных пахаў.

Адурэла галава ад чаромхі.

|| незак. дурэ́ць, -э́ю, -э́еш, -э́е.

адусю́ль, прысл.

З розных месц, з усіх бакоў.

А. чуліся вясёлыя галасы.

адутлава́ты, -ая, -ае.

Тое, што і азызлы.

А. твар.

|| наз. адутлава́тасць, -і, ж.

адухаві́ць, -хаўлю́, -хаві́ш, -хаві́ць; -хаві́м, -хавіце́, -хавя́ць; -хо́ўлены; зак., каго-што.

1. Духоўна ўзвысіць, авысакародзіць, натхніць (кніжн.).

А. высокімі ідэаламі.

2. Прыпісаць (прыродзе, жывёлінам) вышэйшыя духоўныя здольнасці.

|| незак. адухаўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. адухаўле́нне, -я, н.

А. прыроды.

адухо́ўлены, -ая, -ае (кніжн.).

Пранікнуты ўзвышаным пачуццём; які выяўляе хараство, высакароднасць душы, актыўную інтэлектуальную работу.

А. твар чалавека.

|| наз. адухо́ўленасць, -і, ж.

адушаві́ць, -шаўлю́, -шаві́ш, -шаві́ць; -шаві́м, -шавіце́, -шавя́ць; -шаўлёны; зак., што.

Надзяліць уласцівасцямі жывых істот.

|| незак. адушаўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. адушаўле́нне, -я, н.

адушаўлёны, -ая, -ае.

1. Які належыць да свету жывых істот; жывы (кніжн.).

2. У граматыцы: які адносіцца да катэгорыі назваў жывых істот.

А. назоўнік.

|| наз. адушаўлёнасць, -і, ж.