Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

адды́мны, -ая, -ае.

Такі, які можна зняць, адняць, аддзяліць.

Аддымныя дзверцы.

адды́хацца, -аюся, -аешся, -аецца; зак.

Перавесці дух, пачаць зноў роўна дыхаць.

А. пасля бегу.

|| незак. адды́хвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

адды́шка, -і, ДМ -шцы, ж. (разм.).

Кароткі перапынак для адпачынку.

Бегчы без аддышкі.

ад’е́зд, -у, М -дзе, м.

Адпраўленне ў дарогу.

У дзень ад’езду.

А. дэлегацыі.

ад’е́здзіцца, -е́зджуся, -е́здзішся, -е́здзіцца; зак. (разм.).

Тое, што і ад’ездзіць (у 2 знач.).

Мы ўжо ад’ездзіліся, няхай цяпер другія ездзяць.

ад’е́здзіць, -е́зджу, -е́здзіш, -е́здзіць; зак. (разм.).

1. што. Праездзіць некаторы час.

Машына ад’ездзіла дваццаць гадоў.

2. Перастаць ездзіць куды-н.

Я сваё ад’ездзіў.

ад’е́сці, ад’е́м, ад’ясі́, ад’е́сць; ад’ядзі́м, ад’ясце́, ад’яду́ць; ад’е́ш; ад’е́дзены; зак.

1. Адкусіць, адгрызці; з’есці частку чаго-н.

Кот ад’еў галаву рыбіны.

2. Скончыць есці (разм.).

|| незак. ад’яда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1 знач.).

ад’е́сціся, ад’е́мся, ад’ясі́ся, ад’е́сца; ад’ядзі́мся, ад’ясце́ся, ад’яду́цца; ад’е́шся; зак. (разм.).

1. Паправіцца, пасыцець ад добрай яды; адкарміцца.

Кабан ад’еўся.

2. Наесціся чаго-н. удосталь.

Ад’еліся за лета яблыкаў і груш.

|| незак. ад’яда́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

ад’е́хацца, -е́дуся, -е́дзешся, -е́дзецца; -е́дзься; зак. (разм.).

Тое, што і ад’ехаць (у 1 знач.).

|| незак. ад’язджа́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

ад’е́хаць, -е́ду, -е́дзеш, -е́дзе; -е́дзь; зак.

1. Паехаўшы, аддаліцца на нейкую адлегласць.

А. ад сяла кіламетраў пяць.

2. Паехаць куды-н., пакінуць дом (горад, вёску і пад.).

А. на поўнач.

3. Зрушыцца з месца, адсунуцца, перастаць шчыльна прылягаць (разм.).

Засаўка ад’ехала.

|| незак. ад’язджа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.