адысці́, адыду́, ады́дзеш, ады́дзе; адышо́ў, -шла́, -ло́; адыдзі́; зак.
1. Пакінуць ранейшае месца; ідучы, аддаліцца ад каго-, чаго-н.
Ён адышоў ад вогнішча на ўзгорак.
2. разм. Пайсці, адправіцца куды-н.
Дзеці адышлі ў майстэрню.
3. Перамясціцца, аддаліцца (пра падзеі, з’явы прыроды і пад.).
Ваенная хваля адышла на захад.
4. перан. Падняцца ў якіх-н. адносінах на вышэйшую ступень.
Сын не далёка адышоў ад бацькі.
5. Пакінуць свае ранейшыя пазіцыі; адступіць.
Казакі зняліся з пазіцыі і адышлі за Нёман.
6. перан. Перастаць займацца якой-н. справай, пакінуць ранейшы занятак; адхіліцца ад ранейшага кірунку ў рабоце, гутарцы, разважаннях і пад.; парваць сувязь з кім-, чым-н.; зрабіцца далёкім, чужым для каго-, чаго-н.
А. ад тэмы размовы.
А. ад літаратуры.
А. ад спраў.
7. Адстаць, аддзяліцца, перастаць шчыльна прылягаць да чаго-н.
Завесы адышлі.
8. Дайсці да звычайнага, нармальнага стану; перастаць хварэць, адчуваць недамаганне; зрабіцца зноў адчувальным, рухомым (аб змерзлых, здранцвелых частках цела); супакоіцца, прыйсці ў сябе пасля зведанага перапалоху, гневу, хвалявання і пад.
Янка ўжо адышоў ад разгубленасці.
Малая ўжо за гэты час адышла, адужала.
Рукі сагрэліся і адышлі.
9. Перайсці ва ўласнасць каго-н. другога.
Дом адышоў сыну.
10. Закончыцца, мінуць, перастаць існаваць; зрабіцца гісторыяй, мінуўшчынай, легендай.
Жніво адышло.
11. разм. Перастаць дакучаць, турбаваць.
Адыдзі!
◊
Адысці на задні (на другі план) — страціць актуальнасць, стаць другарадным.
Адысці ў нябыт (у мінулае) — не астацца ў памяці людзей.
|| незак. адыхо́дзіць, -джу, -дзіш, -дзіць.
|| наз. адыхо́д, -у, М -дзе, м.; прым. адыхо́дны.
○
Адыходны промысел (уст.) — часовая, сезонная работа сялян па-за вёскай.