Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

адмата́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., што і чаго.

Матаючы, аддзяліць.

А. бінт.

А. частку нітак.

|| незак. адмо́тваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. адмо́тванне, -я, н.

адмаўле́нне, -я, н.

1. гл. адмаўляць.

2. Адмоўны адказ на просьбу, патрабаванне і пад.

Яго словы гучалі як а.

3. Непрызнанне чаго-н.

А. старога свету.

4. Тое, што адмаўляе сабой, сваім існаваннем што-н.

Фашызм — гэта поўнае а. дэмакратыі.

адмаўля́цца гл. адмовіцца.

адмаўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е; незак., што.

1. гл. адмовіць.

2. Не прызнаваць існавання, значэння, мэтазгоднасці чаго-н.; абвяргаць што-н., выступаць супраць чаго-н.

А. мастацтва.

А. сваю віну.

|| наз. адмаўле́нне, -я, н.

адмаўча́цца, -чу́ся, -чы́шся, -чы́цца; -чы́мся, -чыце́ся, -ча́цца; -чы́ся; зак. (разм.).

Прамаўчаць, ухіліцца ад адказу, гутаркі.

|| незак. адмо́ўчвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

адмаха́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак.

1. Прамахаць пэўны час чым-н.

2. што. Прайсці, праехаць вялікую адлегласць (разм.).

А. дзесяць кіламетраў.

|| незак. адма́хваць, -аю, -аеш, -ае.

адмахну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся; зак.

1. Узмахам адагнаць ад сябе каго-, што-н.

А. ад мух.

2. Махнуць рукой у знак пратэсту, нязгоды з чым-н.

3. перан. Адмовіцца рабіць што-н., не жадаючы разабрацца ў справе (разм.).

А. ад таго, што было.

А. ад вырашэння пытанняў.

|| незак. адма́хвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

А. рукамі і нагамі (наадрэз адмаўляцца ад каго-, чаго-н.).

адмахну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; зак., што.

Узмахам рукі, галавы адагнаць, адкінуць.

А. камароў.

|| незак. адма́хваць, -аю, -аеш, -ае.

адмацава́цца, -цу́юся, -цу́ешся, -цу́ецца; -цу́йся; зак. (афіц.).

Зняцца з уліку.

|| незак. адмацо́ўвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| наз. адмацава́нне, -я, н.

|| прым. адмацава́льны, -ая, -ае.

А. талон.

адмацава́ць, -цу́ю, -цу́еш, -цу́е; -цу́й; -цава́ны; зак., каго-што.

1. Зняць з уліку адкуль-н. (афіц.).

2. Скасаваць прымацаванне.

А. навучэнцаў.

|| незак. адмацо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. адмацава́нне, -я, н.