Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

абстано́ўка, , ж.

  1. Мэбля, хатнія рэчы.

    • А. кватэры.
  2. Умовы, абставіны, у якіх што-н. адбываецца.

    • Міжнародная а.
    • Баявая а.

|| прым. абстановачны, .

абстая́ць, ; незак.

Знаходзіцца ў якім-н. стане.

  • Справа абстаіць нядрэнна.

абсто́йваць, ; незак. (разм.).

Заступацца за каго-, што-н., абараняць.

  • А. інтарэсы калектыву.

абстрагава́цца, ; зак. і незак. (кніжн.).

У думках адарвацца (адрывацца) ад тых ці іншых бакоў, уласцівасцей ці сувязей прадметаў, з’яў з мэтай выдзялення найбольш істотных і заканамерных іх прыкмет.

абстрагава́ць, ; зак. і незак. (кніжн.).

Зрабіць (рабіць) абстракцыю (у 1 знач.) чаго-н. І у думках адкінуць (адкідваць) неістотныя ўласцівасці, сувязі прадмета і вылучыць (вылучаць) яго асноўныя, агульныя ўласцівасці, мысліць што-н. адцягнена ад неістотнага.

абстра́ктны, .

Заснаваны на абстракцыі (у 1 знач.); адцягнены; проціл. канкрэтны.

  • Абстрактныя паняцці.
  • Абстрактнае мысленне.

|| наз. абстрактнасць, .

абстра́кцыя, , ж.

  1. Мысленнае адцягненне, адасабленне ад тых ці іншых бакоў, уласцівасцей або сувязей прадметаў і з’яў для выдзялення істотных іх прыкмет.

    • Пры дапамозе абстракцыі ўзніклі ўсе лагічныя паняцці.
  2. Адцягненае паняцце, тэарэтычнае абагульненне вопыту.

    • Навуковая а.

абстракцыяні́зм, , м.

У выяўленчым мастацтве 20 ст.: крайне фармалістычны кірунак, паслядоўнікам якога ўласцівы адрыў ад рэальнага жыцця і захапленне нагрувашчваннем абстрактных форм у выглядзе рознакаляровых плям, мазкоў, ліній.

|| прым. абстракцыянісцкі, .

абстракцыяні́ст, , м.

Мастак — паслядоўнік абстракцыянізму.

|| ж. абстракцыяністка.

абстраля́ны, .

Які пабываў у баях, прывык да баявых умоў, вопытны.

  • А. салдат.

|| наз. абстралянасць, .