Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

асуджа́льны, -ая, -ае.

Які асуджае.

А. позірк.

асуджэ́нне, -я, н.

1. гл. асудзіць.

2. Неадабральнае меркаванне, ганьбаванне, вымова.

У яго голасе чулася а.

асудзі́ць, асуджу́, асу́дзіш, асу́дзіць; асу́джаны; зак., каго-што.

1. Пакараць, вынесці абвінаваўчы прыгавор.

А. злачынцаў.

2. Выказаць неадабрэнне, прызнаць заганным, ганебным.

Усе асудзілі яго ўчынак.

3. перан., на што. Аддаць, пакінуць на волю лёсу (высок.).

А. на голад.

|| незак. асуджа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і асу́джваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. асуджэ́нне, -я, н. (да 1 і 2 знач.).

асу́нуцца, -нуся, -нешся, -нецца; -нься; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Апаўзці, асесці.

Грунт асунуўся.

2. Паволі апусціцца, зваліцца.

Чалавек асунуўся на зямлю ад слабасці.

3. перан. Схуднець, змарнець.

Ён з выгляду пастарэў, асунуўся.

|| незак. асо́ўвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

асу́нуць, -ну, -неш, -не; -су́нь; -нуты; зак., што.

Ссунуць уніз, абваліць.

А. грунт.

|| незак. асо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

асуча́сніць, -ню, -ніш, -ніць; -нены; зак., што.

Зрабіць больш адпаведным сучаснасці.

А. спектакль.

|| незак. асуча́сніваць, -аю, -аеш, -ае.

асу́шак, -шка, мн. -шкі, -шкаў, м.

Край булкі свежага хлеба або сухі кавалак хлеба.

асуша́льны, -ая, -ае.

Які служыць для асушэння.

А. канал.

асушы́ць, асушу́, асу́шыш, асу́шыць; асу́шаны; зак., што.

1. Зрабіць сухім.

А. балота.

2. Выпіць тое, што змяшчаецца, знаходзіцца ў чым-н. (разм.).

А. бакал.

Асушыць вочы — перастаць плакаць (высок.).

Асушыць слёзы каму-н. — суцешыць (высок.).

|| незак. асу́шваць, -аю, -аеш, -ае і асуша́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. асушэ́нне, -я, н. і асу́шка, -і, ДМ -шцы, ж. (да 1 знач.; спец.); прым. асуша́льны, -ая, -ае (паводле 1 знач.; спец.).

Асушальныя работы.