сашчамі́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -шчэ́міцца; зак. (разм.).
1. Шчыльна самкнуцца, злучыцца (пра зубы, пальцы і пад.).
2. перан. Пра сэрца, душу: адчуць боль, цяжар пад уплывам якога-н. пачуцця.
Ад жалю сашчамілася сэрца.
|| незак. сашчамля́цца, -я́ецца і сашчэ́млівацца, -аецца.
сашчамі́ць, -шчамлю́, -шчэ́міш, -шчэ́міць; -шчэ́млены; зак., што (разм.).
1. Шчыльна злучыць, самкнуць (зубы, пальцы і пад.).
С. зубы.
2. перан. Выклікаць адчуванне душэўнага болю, смутку і пад.
Жаль сашчаміў сэрца.
|| незак. сашчамля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е і сашчэ́мліваць, -аю, -аеш, -ае.
сашчапі́цца, -шчаплю́ся, -шчэ́пішся, -шчэ́піцца; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Злучыцца пры дапамозе чаго-н. (сашчэпак, клямараў і пад.).
2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Сплёўшыся, злучыцца разам; шчыльна з сілай сціснуцца (пра зубы і пад.), сашчаміцца (пра рукі, пальцы і пад.).
Пальцы сашчапіліся ў кулакі.
3. перан. Сысціся ў бойцы, спрэчцы.
С. за грудкі.
|| незак. сашчапля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца і сашчэ́плівацца, -аюся, -аешся, -аецца.
сашчапі́ць, -шчаплю́, -шчэ́піш, -шчэ́піць; -шчэ́плены; зак., што.
1. Злучыць адно з адным пры дапамозе сашчэпак, клямараў і пад.
С. ланцуг.
2. Злучыць разам, сплятаючы (рукі, пальцы).
С. кулак.
С. рукі.
С. зубы (сціснуць).
|| незак. сашчапля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е і сашчэ́пліваць, -аю, -аеш, -ае.
сашчыпа́ць, -шчыплю́, -шчы́плеш, -шчы́пле; -шчыпі́; -шчыпа́ны; зак., што.
Шчыпаючы сарваць, вырваць што-н.
С. шчаўе.
С. лусту хлеба.
|| незак. сашчы́пваць, -аю, -аеш, -ае; аднакр. сашчыпну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты.
|| наз. сашчы́пванне, -я, н.
сашчэ́млівацца гл. сашчаміцца.
сашчэ́мліваць гл. сашчаміць.
сашчэ́пка, -і, ДМ -пцы, мн. -і, -пак, ж.
1. Прылада для сашчэплівання папер.
2. Прыстасаванне, з дапамогай якога счапляюць што-н. (спец.).
Вагонныя сашчэпкі.
|| прым. сашчэ́пачны, -ая, -ае.
саю́з, -а і -у, мн. -ы, -аў, м.
1. -у. Цеснае аб’яднанне, сувязь дзвюх або некалькіх асоб, груп і пад.
Сяброўскі с.
Раённы с. паляўнічых.
2. -у. Аб’яднанне, пагадненне арганізацый, дзяржаў для сумесных дзеянняў.
Ваенны саюз.
Гандлёвы саюз.
3. Назва дзяржаў, грамадскіх арганізацый, таварыстваў, партый, класаў.
С.
Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік.
Прафесійны с.
С. рабочых і сялян.
С. кампазітараў.
|| прым. саю́зны, -ая, -ае.
саю́знік, -а, мн. -і, -аў, м.
Той, хто знаходзіцца ў саюзе (у 1 і 2 знач.), дзейнічае ў згодзе з кім-, чым-н.
Заключаць пагадненне з саюзнікамі.
Саюзнікі ў барацьбе з агрэсарамі.
|| ж. саю́зніца, -ы, мн. -ы, -ніц.
|| прым. саю́зніцкі, -ая, -ае.