Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

састо́ены, -ая, -ае.

Які пасля стаяння даў асадак.

С. раствор.

састо́яцца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -сто́іцца; зак.

Пра вадкасць: пастаяўшы некаторы час, даць асадак.

Вада павінна с.

Малако састоілася (зверху сабралася смятанка).

|| незак. састо́йвацца, -аецца.

састрачы́ць, -страчу́, -стро́чыш, -стро́чыць; -стро́чаны; зак., што.

1. Злучыць строчкай.

С. кліны спадніцы.

2. Пра ніткі: зрасходаваць, шыючы на машыне.

|| незак. састро́чваць, -аю, -аеш, -ае.

састро́іць гл. строіць¹.

саструга́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -ру́ганы; зак., што.

1. Стругаючы, зняць, счысціць.

С. кару.

2. перан. Счысціць, абрэзаць больш чым трэба.

С. усю моркву.

|| незак. састру́гваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. састру́гванне, -я, н.

састры́гчы, -стрыгу́, -стрыжэ́ш, -стрыжэ́; -стрыжо́м, -стрыжаце́, -стрыгу́ць; -стры́г, -стры́гла, -стры́гло́; -стрыжы́; -стры́жаны; зак., што.

Зняць, зрэзаць нажніцамі і пад.

С. валасы.

|| незак. састрыга́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

саступі́ць, -ступлю́, -сту́піш, -сту́піць; -сту́плены; зак.

1. Пакінуўшы якое-н. месца, перайсці на іншае.

С. на тратуар.

С. з ганка (спусціцца).

2. што і чаго. Добраахвотна адмовіцца ад каго-, чаго-н., перадаўшы каму-н. іншаму (разм.).

С. сваю чаргу.

С. месца ў аўтобусе (вызваліць для іншага). Не саступім ворагу зямлі роднай (не здадзім).

3. Перастаць супраціўляцца, пярэчыць; пайсці на ўступкі (разм.).

Ён жа малы, трэба яму с.

4. Аказацца горшым у якіх-н. адносінах пры параўнанні з кім-, чым-н.

У ведах па геаграфіі ён не саступіць нікому.

5. што. Пры продажы аддаць танней вызначанай цаны.

Каб саступіла трохі, то можна купіць і больш яблыкаў.

|| незак. саступа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

састыкава́цца, -ку́юся, -ку́ешся, -ку́ецца; -ку́йся; зак.

Тое, што і стыкавацца.

|| незак. састыко́ўвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

састыкава́ць, -ку́ю, -ку́еш, -ку́е; -ку́й; -кава́ны; зак. што.

Тое, што і стыкаваць.

|| незак. састыко́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. састыко́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж. і састыко́ўванне, -я, н.

|| прым. састыко́вачны, -ая, -ае.

сасу́д, -а, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.

Трубчасты орган (у целе чалавека, жывёлы, у раслінных арганізмах), па якім цячэ вадкае рэчыва, кроў або лімфа.

Крывяносныя сасуды.

Сасуды раслін.

|| памянш. сасу́дзік, -а, мн. -і, -аў, м.