Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

сардэ́чнік², -а, мн. -і, -аў, м. (спец.).

Стрыжань, які з’яўляецца ўнутранай часткай чаго-н., на які навіваецца, надзяваецца што-н.

Жалезны с.

С. электрамагніта.

сардэ́чны, -ая, -ае.

1. гл. сэрца.

2. Які ідзе ад сэрца, шчыры; добры, чулы, спагадлівы.

С. чалавек.

Сардэчная сустрэча.

Сардэчна (прысл.) прыняць гасцей.

3. Які мае адносіны да кахання; любоўны.

С. друг.

Сардэчныя справы.

4. у знач. наз. сардэ́чны, -ага, м., сардэ́чная, -ай, ж. Ужыв. як ласкавы зварот пры ўпамінанні пра каго-н. з адценнем ласкі, жалю, спачування.

Пацярпі, с. мой.

|| наз. сардэ́чнасць, -і, ж. (да 2 знач.).

са́ржа, -ы, ж.

Баваўняная або шаўковая тканіна для падкладкі з дыяганальным перапляценнем нітак.

|| прым. са́ржавы, -ая, -ае.

сарка́зм, -у, м. (кніжн.).

З’едлівая, вострая, злосная насмешка, кпіны; кплівая заўвага.

саркасты́чны, -ая, -ае.

Які выражае сарказм, прасякнуты сарказмам.

С. тон.

|| наз. саркасты́чнасць, -і, ж.

саркафа́г, -а, мн. -і, -аў, м.

У старажытных народаў: грабніца ў выглядзе труны (звычайна з каменя).

сарко́ма, -ы, ж.

Злаякасная пухліна, што развіваецца са злучальнай тканкі.

|| прым. саркамато́зны, -ая, -ае.

са́рна, -ы, мн. -ы, сарн і -аў, ж.

Парнакапытная жывёліна сямейства пустарогіх; горная антылопа.

саро́ка, -і, ДМо́цы, мн. -і, -ро́к, ж.

1. Птушка сямейства крумкачовых з доўгім хвастом і чорным з белым апярэннем.

2. перан. Пра балбатлівага, шумнага чалавека.

Сарока на хвасце прынесла — пра навіну, весткі, атрыманая невядома адкуль (жарт., іран.).

|| прым. саро́чы, -ая, -ае і саро́чын, -а.

Сарочына гняздо.

саро́мецца, -еюся, -еешся, -еецца; незак.

1. Адчуваць сорам, няёмкасць за свае ўчынкі, паводзіны і пад.

С. расказаць пра сваю віну.

С. свайго бруднага адзення.

2. Бянтэжыцца, канфузіцца.

С. незнаёмых людзей.

С. пець.

Не трэба с. сваіх слёз.

|| зак. асаро́міцца, -млюся, -мішся, -міцца (да 1 знач.) і пасаро́мецца, -еюся, -еешся, -еецца.

Дзяцей бы пасаромелася!

Пасаромеўся позна званіць сябру.