Verbum

садзе́йнічанне, -я, н.

Дапамога, падтрымка ў чым-н.

С. поспеху.

Аказаць с.

садзе́йнічаць, -аю, -аеш, -ае; незак.

Аказваць садзейнічанне, спрыяць.

С. поспеху.

|| зак. пасадзе́йнічаць, -аю, -аеш, -ае.

садзі́цца гл. сесці.

садзі́ць, саджу́, са́дзіш, са́дзіць; незак.

1. каго-што. Запрашаць, дапамагаць або прымушаць заняць якое-н. месца.

С. дзяцей у зале.

С. пасажыраў на параход.

С. авіялайнер (весці на пасадку).

2. каго (што). Змяшчаць куды-н., прымушаючы што-н. рабіць, або знаходзіцца ў якім-н. стане; абмяжоўваць у чым-н.

С. каго-н. за станок.

С. у астрог.

С. квактуху.

С. на дыету.

3. што. Закопваць у зямлю або сеяць з мэтай вырошчвання.

С. бульбу.

С. сад.

4. што. Ставіць у гарачую печ, сушню для выпякання, сушэння.

С. пірагі ў печ.

5. што. Усоўваць, змяшчаць што-н. куды-н.

С. руку ў цеста.

С. фотакартку за рамку (разм.).

6. і без дап. Ужыв. для ўтварэння якога-н. энергічнага дзеяння (разм.).

С. калом па плоце.

С. з ружжа (страляць). З коміна садзіў чорны дым (валіў густымі клубамі).

7. каго-што. Глыбока ўвязнуўшы ў што-н. гразкае, даць завязнуць, засесці.

С. калёсы ў гразь.

8. што. Наносіць, прымацоўваць што-н. на якую-н. паверхню (разм.).

С. плямы.

С. латкі на штаны.

9. што. Марна траціць, расходаваць (разм.).

Няма чаго напрасна с. грошы.

◊

На пасад садзіць —

1) рыхтаваць месца і садзіць на покуце — падчас вяселля;

2) аддаваць замуж.

Пасад садзіць — рассцілаць снапы на таку ў два рады, каласы да каласоў для абмалоту.

Садзіць нос куды, у што (разм., неадабр.) — умешвацца не ў сваю справу.

|| зак. пасадзі́ць, -саджу́, -са́дзіш, -са́дзіць; -са́джаны.

|| наз. паса́дка, -і, ДМ -дцы, мн. -і, -дак, ж. (да 1 знач. — пра самалёт або пра размяшчэнне ў вагоне, параходзе і пад. і 3 знач.).

садзьму́ць, -дзьму́, -дзьме́ш, -дзьме́; -дзьмём, -дзьмяце́, -дзьму́ць; -дзьмі́; -дзьму́ты; зак., каго-што.

Сагнаць, скінуць з паверхні чаго-н. струменем, павевам ветру.

С. пыл з тэлевізара.

◊

Як ветрам садзьмула — знік імгненна.

са́дніць, -ніць; безас.; незак. (разм.).

Пра шчымлівы, пякучы боль (пры раненні, апёку, раздражненні скуры і пад.).

Нага с.

садо́вы гл. сад.

садо́к¹ гл. сад.

садо́к², -дка́, мн. -дкі́, -дко́ў, м.

1. Штучны вадаём для развядзення рыбы; прыстасаванне для трымання злоўленай жывой рыбы.

2. Памяшканне (клетка, вадаём і пад.) для развядзення і трымання жывёл.

Гусіны с.

С. для рыбы.

|| прым. садко́вы, -ая, -ае.

Садковая рыба.

садо́м, -у, м. (разм.).

Неразбярыха, сумятня, крык.

У хаце цэлы вечар с.

◊

Садом і гамора — поўны беспарадак, хаос.