Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

аста́цца, астану́ся, астане́шся, астане́цца; астанёмся, астаняце́ся, астану́цца; аста́нься; зак.

Тое, што і застацца.

Астацца без рук (разм.) — знемагчыся ад работы рукамі.

Астацца з носам (разм.) — пацярпець няўдачу.

Астацца ў дурнях (разм.) — аказацца падманутым.

Астацца ў адной кашулі (разм.) — страціць усё ў выніку пажару.

|| незак. астава́цца, астаю́ся, астае́шся, астае́цца; астаёмся, астаяце́ся, астаю́цца.

аста́ча, -ы, ж.

1. Тое, што асталося пасля аддзялення часткі; рэшта, рэшткі чаго-н.

2. У матэматыцы: велічыня, якая атрымліваецца пры адыманні ад дзялімага здабытку дзельніка на цэлую дзель.

Шэсць дзеліцца на два без астачы.

Без астачы — цалкам, поўнасцю.

а́стма, -ы, ж.

Хвароба бронхаў або сэрца, якая праяўляецца прыступамі задышкі.

Бранхіяльная а. (спазмы бронхаў).

|| прым. астматы́чны, -ая, -ае (спец.).

астма́тык, -а, мн. -і, -аў, м.

Хворы на астму.

|| ж. астматы́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак.

асто́йлівасць, -і, ж. (спец.).

Здольнасць судна пры плаванні захоўваць раўнавагу.

А. карабля.

асто́йлівы, -ая, -ае (спец.).

Які валодае астойлівасцю.

асто́яцца, асто́юся, асто́ішся, асто́іцца; асто́йся; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пра вадкасць: стаць спакойным, перастаць калыхацца або, утварыўшы асадак, стаць празрыстым, чыстым.

Каламутная вада астоялася.

2. Утрымацца на нагах.

|| незак. асто́йвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

а́стра, -ы, мн. -ы, -аў, ж.

Травяністая дэкаратыўная расліна сямейства складанакветных з буйнымі кветкамі рознай афарбоўкі, звычайна без паху.

|| прым. а́стравы, -ая, -ае.

астраво́к гл. востраў.

астракі́зм, -у, м. (кніжн.).

1. У Старажытнай Грэцыі — выгнанне небяспечных для дзяржавы грамадзян, што вырашалася шляхам тайнага галасавання.

2. перан. Выгнанне, ганенне.