Verbum

асна́стка, -і, ДМ -тцы, ж.

1. гл. аснасціць.

2. Снасці, прылады, якімі абсталявана судна, такелаж.

Карабельная а.

3. Тое, што і аснашчэнне (спец.).

А. станкоў.

аснасці́ць, -а́шчу, -а́сціш, -а́сціць; -а́шчаны; зак., што.

1. Абсталяваць снасцямі.

А. судна.

2. перан. Забяспечыць усімі неабходнымі тэхнічнымі сродкамі.

А. народную гаспадарку.

|| незак. аснашча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і асна́шчваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. аснашчэ́нне, -я, н. і (спец.) асна́стка, -і, ДМ -тцы, ж. (да 1 знач.).

асна́шчанасць, -і, ж.

Наяўнасць аснашчэння.

Тэхнічная а. арміі.

аснашчэ́нне, -я, н.

Сукупнасць сродкаў, якімі што-н. аснашчана.

А. рыбалоўнага судна.

асно́ва, -ы, мн. -ы, -но́ў, ж.

1. Апорная частка прадмета, каркас, на якім трымаюцца астатнія часткі.

А. машыны.

2. Ніжняя частка якога-н. прадмета або збудавання, падмурак.

Бетонная а.

3. перан. Пачатак, узор, тое галоўнае, на чым будуецца што-н., што з’яўляецца сутнасцю чаго-н.

Эканамічная а. сацыяльнага ладу.

4. мн. Зыходныя, галоўныя палажэнні якой-н. навукі, тэорыі і пад.

Асновы агратэхнікі.

Эстэтычныя асновы паэзіі.

5. Падоўжныя ніткі ў тканіне.

А. палатна.

6. У граматыцы: частка слова без канчатка.

А. слова.

◊

На аснове чаго — зыходзячы з чаго-н., на падставе чаго-н.

Ляжаць (быць) на аснове чаго — быць асноўным у чым-н.

Класці (пакласці) у аснову што, браць за аснову што — браць (узяць) у якасці галоўнага, асноўнага.

|| прым. асно́ўны, -ая, -ае (да 5 знач.).

асноватво́рны, -ая, -ае (кніжн.).

Які ляжыць у аснове, бярэцца за аснову чаго-н., галоўны.

Асноватворныя навуковыя працы.

асно́ўны¹, -ая, -ае.

Найбольш важны, галоўны.

А. закон — канстытуцыя.

Асноўная работа.

◊

У асноўным — у галоўным, у агульных рысах.

асно́ўны² гл. аснова.

асо́ба, -ы, мн. -ы, асо́б, ж.

1. Асобны чалавек у грамадстве, індывідуум.

Роля асобы ў гісторыі.

2. Чалавек, які трымае сябе важна, ганарліва; персона.

Дзядзька наш — а.!

3. Сукупнасць уласцівасцей пэўнага чалавека, яго характару, паводзін і пад.

Усебаковае развіццё асобы.

4. Чалавек, імя якога не хочуць называць (часцей пра жанчыну).

Званіла адна а.

5. Граматычная катэгорыя, якая паказвае аднесенасць да таго, хто гаворыць (першая асоба), з кім гаворыць (другая асоба) ці да таго, хто не з’яўляецца ні тым, хто гаворыць, ні субяседнікам (ці да неадушаўлёнага прадмета) (трэцяя асоба).

Асобы дзеяслова.

○

Давераная асоба — чалавек, якому што-н. давяраецца, які можа дзейнічаць ад імя таго, хто давярае.

Дзеючая асоба — персанаж у тэатры, персанаж у драматычным творы.

◊

Зацікаўленая асоба — асоба, якая мае інтарэс да якой-н. справы.

Службовая асоба — асоба, якая займае пасаду ў дзяржаўнай установе.

|| прым. асабо́вы, -ая, -ае (да 5 знач.).

А. займеннік.

асо́біна, -ы, мн. -ы, -бін, ж. (кніжн.).

Асобны арганізм, які існуе самастойна; індывідуум.

А. мужчынскага полу.

Разнастайнасць асобін расліннага свету.