Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

пустасло́ўе, -я, н. (разм.).

Пустыя размовы, балбатня.

|| прым. пустасло́ўны, -ая, -ае.

пустата́, -ы́, ДМ -стаце́, мн. пусто́ты, пусто́т, ж.

1. гл. пусты.

2. адз. Адсутнасць імкненняў, інтарэсаў (кніжн.).

Душэўная п.

3. Пустая (у 1 знач.) прастора (спец.).

Пустоты ў ліцці.

|| прым. пусто́тны, -ая, -ае (да 3 знач.; спец.).

пустацве́т, -у і -а, М -цве́це, м.

1. -у. Кветка без завязі, якая не дае пладоў.

2. -а, мн. -ы, -аў перан. Чалавек, які не зрабіў у жыцці нічога карыснага.

Развялося нахлебнікаў і пустацветаў.

|| прым. пустацве́тны, -ая, -ае (да 1 знач.).

пустаце́лы, -ая, -ае (спец.).

Пусты ў сярэдзіне.

Пустацелая цэгла.

|| наз. пустаце́ласць, -і, ж.

пу́стка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж.

1. Пусты, без расліннасці ўчастак зямлі або пакінуты ўчастак зямлі, які не апрацоўваецца.

Забудаваць пустку дамамі.

2. Пустое, бязлюднае памяшканне.

|| прым. пу́сткавы, -ая, -ае.

пусто́шыць, -шу, -шыш, -шыць; незак.

1. што. Рабіць пустым, бязлюдным, руйнаваць.

Вайна пустошыла ўсё на зямлі.

2. перан., каго-што. Пазбаўляць маральных сіл, душэўнага багацця.

П. душу.

пусты́, -а́я, -о́е.

1. Пра ёмішча: нічым не запоўнены, вольны.

П. кораб.

Пустыя кішэні. 3 пустога (наз.) і Саламон не налье (прыказка). На п. жывот (не пад’еўшы; разм.). П. шар.

Пустая парода (без металу; спец.).

2. перан. Беззмястоўны, беспадстаўны, несур’ёзны.

П. чалавек.

Пустая задума.

Пустая кніга.

З пустымі рукамі (разм.) — нічога не прынёсшы або нічога не атрымаўшы.

Прыйшлі з пустымі рукамі.

Каб табе (яму, вам, ім) пуста было (разм.) — выражэнне лёгкай незадаволенасці чыімі-н. дзеяннямі.

|| наз. пустата́, -ы́, ДМ -стаце́, ж.

пусты́нны, -ая, -ае.

1. гл. пустыня.

2. Пусты, бязлюдны.

Пустынныя вуліцы.

пусты́ня, -і, мн. -і, -ты́нь, ж.

Вялікая прастора з беднай расліннасцю ці ўвогуле без яе.

Бязлюдная п.

Лядовая п.

|| прым. пусты́нны, -ая, -ае.

Пустынная зона (зона пустыні). П. востраў.

пусты́шка, -і, ДМ -шцы, мн. -і, -шак, ж. (разм.).

1. Гумавая соска для груднога дзіцяці; падманка.

2. перан. Аб кім-, чым-н. пустым і легкадумным, аб чым-н. беззмястоўным (пагард.).

Гэта п. толькі пра ўборы думае.