Verbum

самнамбулізм, ✂, м. (спец.).

Расстройства свядомасці, пры якім у сне чалавек аўтаматычна робіць звычайныя дзеянні, лунацізм.

|| прым. самнамбулічны, ✂.

самота, ✂, ж.

1. Адзінота, знаходжанне ў адзіноцтве.

   • Застацца ў самоце.

2. Стан, самаадчуванне самотнага; смутак, туга.

самотнік, ✂, м.

1. Манах, пустэльнік, які жыве ў скіце (уст.).

2. перан. Чалавек, які пазбягае людзей, вядзе адасобленае жыццё.

|| ж. самотніца, ✂.

|| прым. самотніцкі, ✂.

самотнічаць, ✂; незак. (разм.).

Жыць на адзіноце, быць самотным.

самотны, ✂.

1. Які жыве ў адзіноце, адасоблена.

   • Самотнае жыццё.

2. Сумны, журботны.

   • Самотныя вочы.

|| наз. самотнасць, ✂.

• С. лягла на душу.

самохаць, прысл. (разм.).

Па сваёй ахвоце, па ўласнаму жаданню.

• С. паехаць на ўборку бульбы.

самум, ✂, м.

Сухі, гарачы вецер пустынь, што налятае шквалам і ўтварае пясчаныя буры.

|| прым. самумны, ✂.

самурай, ✂, м.

1. Член прывілеяванага ваенна-феадальнага саслоўя ў Японіі.

2. мн. Наогул пра японскіх мілітарыстаў (разм.).

|| прым. самурайскі, ✂.

самшыт, ✂, м.

Невялікае вечназялёнае дрэва з вельмі цвёрдай і цяжкай драўнінай.

• Каўказскі с.

|| прым. самшытавы, ✂.

самы, ✂, займ.

1. Ужыв. пры ўказальных займенніках «той», «гэты» для ўдакладнення, а таксама пры асабовых займенніках у значэнні менавіта.

   • Гэта той с. дом.
   • Дык гэта і ёсць твая сяброўка? — Яна самая.

2. Ужыв. для ўдакладнення месца і часу ў значэнні прама, як раз, непасрэдна.

   • Ля самага лесу.
   • На самае дно.
   • З самай поўначы.
   • С. час касіць.
   • Самая пара гнаць кароў у поле.

3. У спалучэнні з якаснымі прыметнікамі служыць для ўтварэння найвышэйшай ступені, а пры назоўніках указвае на крайнюю ступень колькасці або якасці.

   • С. новы.
   • С. добры.
   • С. смак.
   • Самая бездараж.
   • С. накал падзей.

4. Тое, што і сам (у 1 і 2 знач.).

   • Парвала с. канверт, дастаючы са скрынкі.

◊

• На самай справе — фактычна, у сапраўднасці.

• Самы раз; у самы раз (разм.) — тады, калі трэба; у патрэбны момант.

• Самы той! (іран.) — азначае: не на таго напалі.

• Самы-самы (самая-самая, самае-самае і г.д.) (разм. жарт.) — добры.

  • Я таксама самы-самы!