Verbum

паласкацца, ✂; незак.

1. Плюхацца ў вадзе, купаючыся.

   • Дзеці палошчуцца ў возеры.

2. перан. Трапятацца на ветры.

   • Палошчуцца сцягі.

паласкаць, ✂; незак.

1. Прамываць пасля мыцця, апускаючы ў чыстую ваду.

   • П. бялізну.

2. Прамываць для ачысткі, дэзінфекцыі або з лячэбнай мэтай.

   • П. рот пасля яды.
   • П. горла.

|| зак. выпаласкаць, ✂ і адпаласкаць, ✂.

|| наз. паласканне, ✂.

паласнуць, ✂; зак. (разм.).

Ударыць чым-н. доўгім, вузкім, што звычайна пакідае след у выглядзе вузкай паласы.

• П. нагайкай па спіне.
• П. нажом.
• П. з аўтамата (перан.).
• Яе словы паласнулі па сэрцы (перан.).

палата​¹, ✂, ж.

1. Вялікі, пышна аздоблены будынак, памяшканне (уст.).

   • Княжацкія палаты.

2. Асобны пакой у бальніцы, лячэбнай установе.

   • Шпітальная п.

|| прым. палатны, ✂.

палата​², ✂, ж.

1. Назва прадстаўнічых устаноў у некаторых краінах.

   • Народная п.
   • Ніжняя п. (першая заканадаўчая інстанцыя).
   • Верхняя п. (вышэйшая заканадаўчая інстанцыя).
   • П. абшчын і п. лордаў (ніжняя і верхняя палаты англійскага парламента).

2. Назва некаторых дзяржаўных устаноў.

   • Кніжная п.
   • П. мер і вагі.

палатка, ✂, ж.

1. Часовае памяшканне з нацягнутай на каркас тканіны, скуры.

   • Раскінуць палаткі.

2. Лёгкая пабудова з прылаўкам для дробнага гандлю.

   • Хлебная п.

|| прым. палатачны, ✂ і палаткавы, ✂.

• Палатачны гарадок (часовы пасёлак з палатак).

палаткі, ✂.

У старой сялянскай хаце: насціл з дошак для спання, які робіцца на высокім узроўні ад падлогі паміж печчу і сцяной, палаці.

палатно, ✂, н.

1. Гладкая льняная тканіна асобага перапляцення.

   • Кужэльнае, зрэбнае п.
   • Штапельнае п. (штапельная тканіна такога перапляцення).
   • Збялець як п. (стаць вельмі бледным).

2. Паласа, стужка ў механізме.

   • П. транспарцёра.

3. Карціна (звычайна на матэрыі асобага перапляцення).

   • Выстаўка лепшых палотнаў беларускіх мастакоў.
   • Шырокае гістарычнае п. (перан. пра літаратурны твор, які апісвае гістарычныя падзеі).

4. Дарожны насып, аснова для верхняга пакрыцця дарогі (спец.).

   • П. чыгункі.

5. Плоская тонкая частка чаго-н. (спец.).

   • П. касы.
   • П. пілы.

|| прым. палатняны, ✂.

• Палатняная кашуля (з палатна).
• Палатняная вытворчасць.
• Палатнянае перапляценне (з роўным чаргаваннем нітак асновы і утку).

палахлівы, ✂.

Які лёгка палохаецца, усяго баіцца; які выражае спалох.

• П. позірк.
• Палахліва (прысл.) азірацца.
• Палахлівыя цені (перан. мітуслівыя, дрыготкія).

|| наз. палахлівасць, ✂.

палац, ✂, м.

1. Вялікі і пышны будынак, які звычайна выдзяляецца сваёй архітэктурай.

2. Такі будынак, які з’яўляецца месцазнаходжаннем манарха і яго сям’і.

   • Царскі п.

3. У спалуч. з Р азначае: вялікі будынак шырокага грамадскага прызначэння.

   • П. піянераў.
   • П. спорту.

|| прым. палацавы, ✂.