Verbum

пад (пада), прыназ.

1. Ніжэй чаго-н., з боку ніжэйшай часткі чаго-н.

   • Пакласці сякеру п. лаўку.
   • Ляжыць п. лавай.
   • Нырнуць п. ваду (ніжэй за ўзровень вады, углыб).
   • Працаваць п. зямлёй (ніжэй паверхні, напр. у шахце).
   • Пасадзіць п. замок (заперці).
   • Трымаць п. замком (на запоры).
   • П. гарой зялёны гай.

2. Каля, у непасрэднай блізкасці ад чаго-н., а таксама ў зоне дзеяння, размяшчэння чаго-н.

   • Жыць п. Віцебскам.
   • Папаў п. халодны душ.
   • Ісці п. дажджом.

3. Указвае на тое становішча, стан, у які ставяць каго-, што-н. ці ў якім знаходзіцца хто-, што-н.

   • Працаваць п. кіраўніцтвам каго-н.
   • Браць п. строгую ахову.
   • Быць п. пагрозай.
   • Паставіць п. пагрозу.
   • Аддаць п. суд.
   • Знаходзіцца п. судом.

4. Для чаго-н.

   • Зруб п. новы дом.
   • Поле п. аўсом.

ІІ. з В.

1. Падтрымліваючы знізу.

   • Узяць п. руку.

2. Пра час: блізка да чаго-н., перад чым-н.

   • Бралася п. дзень (пачынала світаць; безас.).
   • Гэта было п. свята.
   • П. старасць.

3. У выглядзе чаго-н., падобна на што-н.

   • Апрацаваць п. дуб.

4. У абмен на якую-н. гарантыю.

   • Аддаць п. залог.
   • Даць тавар п. распіску.

5. У суправаджэнні чаго-н., што гучыць.

   • Ісці п. гукі марша.
   • Спяваць п. баян.

ІІІ. з Т.

1. Пры наяўнасці якой-н. прыметы, уласцівасці.

   • Змагацца п. перамаганосным сцягам.
   • Селядцы п. марынадам.

2. У выніку чаго-н.

   • Снег п. уздзеяннем ветру ўшчыльніўся.

3. Ужыв. пры ўказанні на тэрміны, словы, назвы, сэнс якіх раскрываецца ці неабходна раскрыць.

   • П. нашатырным спіртам разумеюць раствор аміяку.

пад... (а таксама пад’..., пада...), прыстаўка.

I. Утварае дзеясловы са знач.:

1. дзеяння знізу ўверх, уніз чаго-н., напр. падлажыць, падкінуць, падважыць;
2. набліжэння каго-, чаго-н., напр. падысці, пад’ехаць;
3. дабаўлення, напр. падліць, падсыпаць;
4. паўтарэння якога-н. дзеяння ўслед за іншым, суправаджэння аднаго дзеяння другім, напр. падтакваць, падбрэхваць;
5. праяўлення дзеяння ў слабым ці непрыметным, скрытым выглядзе, напр. падгледзець, падпільнаваць.

ІІ. Утварае назоўнікі і прыметнікі:

1. прыметнікі са знач. ніжняй часткі чаго-н., знаходжання ніжэй за што-н., напр. падводны, падстраўнікавы;
2. назоўнікі са знач. часткі больш буйнога адзінства, напр. пададдзел, падатрад, падклас;
3. прыметнікі са знач. чаго-н., што знаходзіцца ў чыім-н. распараджэнні, напр. падначалены, падсудны;
4. назоўнікі і прыметнікі са знач. чаго-н., што знаходзіцца паблізу ад чаго-н., напр. падтропікі, падтрапічны;
5. назоўнікі са знач. звання, ніжэйшага за іншае, пасада памочніка, напр. падпалкоўнік, падшкіпер.

пада, прыназ.

Ужыв. замест «пад» перад збегам некаторых зычных, напр. пада мной.

падабаронны, ✂, м.

Падсудны, якога абараняе адвакат.

|| ж. падабаронная, ✂.

падабацца, ✂; незак.

Быць даспадобы, выклікаць сімпатыю да сябе.

|| зак. спадабацца, ✂ і упадабацца, ✂.

падабенства, ✂, н.

1. Што-н. падобнае на што-н., з чым-н., наяўнасць агульных ці падобных рыс.

   • П. характараў.

2. Падобнасць, блізкасць, абумоўленая агульнасцю паходжання.

   • П. моў.

3. У геаметрыі: тоеснасць формы пры адрозненні велічыні.

   • П. двух трохвугольнікаў.

падабрацца, ✂; зак.

1. Скласціся, утварыцца.

   • Падабраліся добрыя работнікі.

2. Непрыметна падысці.

   • П. да акопаў праціўніка.

|| незак. падбірацца, ✂.

падабраць, ✂; зак.

1. Сабраць, падняць з зямлі.

   • П. рассыпаныя арэхі.

2. Паправіць; сагнуўшы, падцягнуць пад сябе (пра часткі цела).

   • П. валасы.
   • Сабака падабраў хвост.

3. Падмяць, наваліўшыся; прыціснуць.

   • Мядзведзь падабраў пад сябе паляўнічага.

4. Выбраць адпаведнае, патрэбнае.

   • П. брыгаду.
   • П. ключ да замка.
   • П. патрэбныя словы.
   • П. цытаты.

|| незак. падбіраць, ✂.

|| наз. падбор, ✂ і падборка, ✂.

• Падбор кадраў.
• Падборка нітак патрэбнага колеру.

падабрэлы, ✂.

Які зрабіўся добрым, дабрэйшым.

• Глядзеў падабрэлымі вачамі.

падавальшчык, ✂, м.

Рабочы, які падае што-н. куды-н.

|| ж. падавальшчыца, ✂.