Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

пазыўны, .

  1. Які служыць для прыцягвання ўвагі.

    • П. сігнал.
  2. пазыўныя, -ых. Спецыяльныя сігналы для апазнавання радыёстанцыі, судна, вайсковай часці і пад.

    • Пазыўныя радыёстанцыі.
    • Прыняць чые-н. пазыўныя.

пазычыць, ; зак.

  1. што і чаго каму. Даць у доўг.

    • П. каму-н. грошы або грошай.
  2. што і чаго ў каго. Узяць у доўг.

    • П. у каго-н. грошы або грошай.

  • У сабакі вачэй пазычыць або пазычыўшы (разм. неадабр.) — страціць сумленне, пачуццё сораму.

|| незак. пазычаць, .

  • Не пазычаць чаго — ёсць, хапае.

    • Гэтаму чалавеку розуму не пазычаць.

паз’ядаць, ; зак.

  1. З’есці за некалькі прыёмаў усё, многае.

  2. Пашкодзіць ядавітым рэчывам што-н. у многіх месцах, усюды.

    • Кіслата паз’ядала скуру на руках.

паз’язджацца, ; зак.

З’ехацца ў адно месца — пра ўсіх, многіх.

  • Спецыялісты паз’язджаліся на канферэнцыю.

паз’язджаць, ; зак.

  1. З’ехаць, спусціцца адкуль-н. — пра ўсіх, многіх або ўсё, многае.

    • Лыжнікі паз’язджалі з гары.
  2. Едучы, павярнуць куды-н. — пра ўсіх, многіх або ўсё, многае.

    • Машыны паз’язджалі ўбок.
  3. Выехаць адкуль-н. — пра ўсіх, многіх.

    • Моладзь паз’язджала з вёскі ў горад.
  4. перан. Ссунуцца, збіцца — пра ўсё, многае.

    • Панчохі паз’язджалі з ног.

пазямельны, .

Які мае адносіны да ўладання і карыстання зямлёй.

  • П. падатак.

пазяхаць, ; незак.

Міжвольна сутаргава ўдыхаць і адразу выдыхаць паветра з шырока адкрытым ротам (пры жаданні спаць, пры стоме).

|| аднакр. пазяхнуць, .

|| наз. пазяханне, .

|| прым. пазяхальны, .

  • Пазяхальныя рухі.

позна... (а таксама пазна...).

Першая частка складаных слоў са знач.:

  • 1) позні (у 1 знач.), напр. познаантычны, познарэнесансны; позналедніковы (перыяд);
  • 2) позні (у 3 знач.), напр. познавыспяваючы.