Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

арэо́л, -а, м.

1. Светлавы круг, ззянне вакол ярка асветленага прадмета, а таксама на фатаграфіі такога прадмета (спец.).

2. перан. Гонар, пашана вакол каго-н. (высок.).

Быць у арэоле славы.

арэо́метр, -а, мн. -ы, -аў, м.

Прыбор, пры дапамозе якога вызначаецца шчыльнасць вадкасці, а таксама канцэнтрацыі рэчываў у растворах.

арэ́х, -а і -у, мн. -і, -аў, м.

1. -а. Плод некаторых дрэў, кустоў з ядомым ядром у цвёрдай шкарлупіне.

Кедравыя арэхі.

Какосавы а.

Смачны жабе а., ды зубоў бог не даў (прыказка).

2. -у. Дрэва, куст, якія даюць такія плады, а таксама цвёрдая драўніна, што ідзе на сталярныя вырабы.

Мэбля з арэху.

Пад арэх вырабіць (разм.) — зрабіць што-н. вельмі добра.

Зарабіць на арэхі — пра вымову, пакаранне.

|| памянш. арэ́шак, -шка, мн. -шкі, -шкаў, м. (да 1 знач.).

|| прым. арэ́хавы, -ая, -ае.

А. стол.

А. торт (з арэхамі).

арэ́чавіцца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -віцца; зак. (кніжн.).

Выразіцца ў чым-н. матэрыяльным, рэальным.

Лічбы арэчавіліся ў прадукцыі.

|| незак. арэ́чаўлівацца, -аецца.

|| наз. арэ́чаўленне, -я, н.

арэ́чавіць, -чаўлю, -чавіш, -чавіць; -чаўлены; зак., што (кніжн.).

Выразіць у чым-н. матэрыяльным.

|| незак. арэ́чаўліваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. арэ́чаўленне, -я, н.

арэ́шнік, -у, м.

Кусты з ядомымі пладамі-арэхамі, а таксама зараснік такіх раслін; ляшчыннік.

Разросся а. на паляне.

|| прым. арэ́шнікавы, -ая, -ае.

арэ́шына, -ы, мн. -ы, -шын, ж.

1. Лісцевае дрэва, на якім растуць лясныя арэхі; ляшчына.

2. толькі адз. Драўніна гэтай расліны.

Вырабы з арэшыны.