Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

арыфмо́метр, -а, мн. -ы, -аў, м. (уст.).

Настольная лічыльная машына для механічнага выканання арыфметычных дзеянняў.

а́рышт, -у, М -шце, м.

1. Узяцце пад варту, пазбаўленне волі.

Пазбегнуць арышту.

2. Забарона судовымі органамі распараджацца чым-н.

Накласці а. на маёмасць.

|| прым. а́рыштны, -ая, -ае.

Арыштнае памяшканне.

арыштава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны; зак., каго-што.

Пазбавіць каго-н. волі з узяццем пад варту або накласці арышт на што-н.

|| незак. арышто́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

арышта́нт, -а, М -нце, мн. -ы, -аў, м.

Чалавек, які знаходзіцца пад арыштам.

|| ж. арышта́нтка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так.

|| прым. арышта́нцкі, -ая, -ае.

а́рыя, -і, мн. -і, а́рый, ж.

Партыя для аднаго голасу (пераважна ў оперы, аперэце) або для аднаго інструмента, а таксама самастойная вакальная ці інструментальная п’еса.

арэа́л, -а, мн. -ы, -аў, м. (спец.).

1. Частка зямной або воднай паверхні, у межах якой сустракаецца той або іншы від (род, сямейства і пад.) жывёльнага ці расліннага свету.

2. Тэрыторыя пашырэння якіх-н. з’яў, прадметаў і г.д.

А. дысімілятыўнага акання.

|| прым. арэа́льны, -ая, -ае.

арэапа́г, -а, м. (кніжн.).

1. Вышэйшы орган судовай і палітычнай улады ў старажытных Афінах.

2. перан. Сход аўтарытэтных асоб для рашэння якіх-н. пытанняў (іран.).

Вучоны а.

арэ́лі, -яў.

Збудаванне, на якім гушкаюцца для забавы; гушкалка.

|| прым. арэ́льны, -ая, -ае.

арэ́на, -ы, ж., мн. -ы, арэ́н.

1. Вялікая круглая пляцоўка пасярэдзіне цырка, на якой выступаюць артысты.

2. перан. Галіна, ніва дзейнасці (кніжн.).

Дзейнасць на міжнароднай арэне.

Літаратурная а.

|| прым. арэ́нны, -ая, -ае.

арэ́нда, -ы, ДМ -дзе, ж.

1. Наём памяшкання, зямельнага ўчастка і пад. ў часовае карыстанне.

Здаць у арэнду.

2. Плата за такі наём.

Плаціць арэнду.

|| прым. арэ́ндны, -ая, -ае.