Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні
абвгдеёжзійклмнопрстуфхцчшэюя
аеілнорстухчшыэюя’
абвгдеёжзійклмнпрстўфхцчшэюя-.

пакрыўдзіць, ✂; зак.

  1. Прычыніць крыўду каму-н.

    • П. выказваннем.
    • Мухі не пакрыўдзіць (пра добрага, спакойнага чалавека).

  2. Надзяліць чым-н. у недастатковай ступені, даць менш, чым патрэбна.

    • Прырода не пакрыўдзіла гэтага чалавека талентам.
    • Пакрыўджаны богам (пра няўдачлівага, дурнаватага чалавека; разм.).

пакрыцца, ✂; зак.

Запоўніцца, усеяцца чым-н. на паверхні.

  • Твар пакрыўся чырванню.
  • Трава пакрылася расой.

|| незак. пакрывацца, ✂.

пакрыць, ✂; зак.

  1. гл. крыць.

  2. Пакласці, накласці зверху на каго-, што-н.

    • П. сцены слоем фарбы.

  3. Запоўніць, усеяць чым-н. на паверхні.

    • Хмары пакрылі неба.
    • Цела пакрыта сыпам.

  4. Пра гукі: заглушыць, зрабіць нячутным.

    • Гром апладысментаў пакрыў апошнія словы прамоўцы.

  5. Кампенсаваць, замяніць чым-н.

    • П. растрату.
    • П. выдаткі.

  6. Дапамагчы ўтаіць, схаваць, не выдаўшы чый-н. учынак.

    • П. чыю-н. віну.

  7. Пераадолець перамяшчэннем.

    • Лыжнік пакрыў двухкіламетровую дыстанцыю за 10 хвілін.

  8. У картачнай гульні: паклаўшы вышэйшую карту, вывесці з гульні карту партнёра.

    • П. валета дамай.

  9. Апладніць (пра жывёл; спец.).

|| незак. пакрываць, ✂.

|| наз. пакрыццё, ✂.

пакрышка, ✂, ж.

Чахол з тоўстай гумы, які нацягваецца на камеру веласіпеда, аўтамашыны і пад., а таксама скураны чахол, які нацягваецца на гумавую камеру мяча.

  • Гумавая п.

|| прым. пакрышачны, ✂.

пакрышыць, ✂; зак.

  1. Трохі раскрышыць.

    • П. птушкам хлеба.

  2. Нарэзаць дробнымі кавалачкамі.

    • П. на скрылікі бульбу.

пакт, ✂, м. (афіц.).

Міжнародны дагавор.

  • П. аб ненападзенні.

пакулле, ✂, н.

Грубае валакно, якое адходзіць пры апрацоўцы льну, канапель.

  • Заканапаціць шчыліны пакуллем.

|| прым. пакуллевы, ✂.

пакуль, прысл.

  1. прысл. На працягу некаторага часу.

    • Пастой п. тут.
    • П. нічога не вядома.

  2. злуч. уступальны. На працягу таго часу як.

    • П. дзяўчына вучыцца, трэба ёй дапамагаць.

  3. злуч. уступальны. Да той пары як.

    • Не пайду да таго часу, п. не скончу работы.

◊

  • Пакуль што (разм.) — пакуль (у 1 знач.), незалежна ад таго, што можа здарыцца потым.

  • Пакуль што мы тут усім задаволены.

пакунак, ✂, м.

Загорнутыя ў што-н. рэчы.

  • П. кніг.

пакупацца, ✂; зак.

Пабыць у вадзе, купаючыся.

  • П. ў рацэ.