Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

параўнальна і параўнаўча, прысл.

  1. У дастатковай ступені, болей або меней.

    • П. невялікі тэрмін.
    • Дзень прайшоў п. спакойна.
  2. у знач. прыназ. У параўнанні з кім-, чым-н. (ужыв. з прыназ. «з»).

    • Гэта група п. з іншымі зрабіла вялікую работу.

параўнальны, і параўнаўчы, .

Заснаваны на параўнанні, які служыць для параўнання.

  • Параўнальныя даныя.
  • П. метад даследавання.

параўнанне, , н.

  1. гл. параўнаць.

  2. Слова або выраз, які ўтрымлівае прыпадабненне аднаго прадмета да другога.

    • Народная творчасць багата параўнаннямі.

  • У параўнанні з кім-чымужыв. у знач. прыназ. параўнальна, калі параўнаць.

  • Сёлета ўраджай вышэйшы ў параўнанні з мінулым годам.
  • Ён больш дасведчаны ў гэтай справе ў параўнанні з іншымі.

параўнаць, ; зак.

  1. Паставіўшы побач, супаставіць для ўстанаўлення падабенства ці розніцы.

    • П. два лікі.
  2. Вобразна прыпадобніць.

    • Полаччыну можна п. са Швейцарыяй.
  3. Зрабіць роўным, аднолькавым.

    • Умовы жыцця і падобныя акалічнасці параўналі гэтых людзей.

|| незак. параўноўваць, .

|| наз. параўнанне, і параўноўванне, .

  • Не ідзе ў параўнанне (ні ў якое параўнанне) з кім-, чым-н. (нельга параўноўваць).

параўняцца, ; зак.

  1. Рухаючыся, аказацца на адной лініі з кім-, чым-н.

    • Сонца параўнялася з вяршалінамі дрэў.
  2. Стаць роўным, аднолькавым.

    • Дзеці параўняліся з бацькам.
  3. Стаць нароўні з кім-, чым-н. у якіх-н. адносінах.

    • Нам цяжка п. з ёй у стараннасці.

парафін, , м.

Воскападобнае рэчыва, якое здабываецца пераважна з нафты.

|| прым. парафінавы, .

парафія, , ж.

Акруга, тэрыторыя, што аб’ядноўвае веруючых, якіх абслугоўваюць святары аднаго храма.

  • У гэтай царквы некалі была вялікая п.

|| прым. парафіяльны, .

парафіянін, , м.

Вернік якой-н. парафіі.

|| ж. парафіянка, .

парафраза, , ж. (кніжн.).

Выраз, які апісальна перадае сэнс другога выразу або слова, напр. «аўтар гэтых радкоў» замест «я» у мове аўтара.

|| прым. парафрастычны, .

парахаўніца, , ж.

Некалі: сумка, пасудзіна для захоўвання пораху.

  • Ёсць яшчэ порах у парахаўніцах (перан. ёсць яшчэ сілы).