Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

зарадзіць3, ; зак. (разм.).

Урадзіць, даць багаты ураджай.

  • Бульба ў гэтым годзе зарадзіла.

зарадзіць4, ; зак. (разм.).

Паўтараючыся, рабіць адно і тое ж дзеянне.

  • Зарадзіў адно і тое ж (гаворыць, паўтараючы адно і тое ж).
  • Дождж зарадзіў надоўга (пачаў ісці не перастаючы).

зарадка, , ж.

  1. гл. зарадзіцца, -ць.

  2. Комплекс гімнастычных практыкаванняў, якія выконваюцца з мэтай аздараўлення.

    • Ранішняя з.

заражаны, .

Насычаны хваробатворнымі мікробамі, шкоднымі рэчывамі і пад.

  • Заражанае насенне.
  • З. ўчастак мясцовасці.

|| наз. заражанасць, .

  • Радыеактыўная з.

зараз1, прысл.

  1. Цяпер, у сучасны момант.

    • Я з. заняты.
  2. У самым хуткім часе, неўзабаве.

    • З. я вам усё раскажу.
  3. Толькі што, зусім нядаўна.

    • Расказаная з. гісторыя.
  4. (звычайна з часціцай «жа»), Неадкладна, у гэты ж час.

    • Трэба з. жа ўсё праверыць.

зараз2, прысл.

Адразу, за адзін раз.

  • З’есці ўсё з.

зараза, , ж.

Хваробатворны пачатак, які распаўсюджваецца мікробамі.

  • Рассаднік заразы.
  • Распаўсюджанне заразы.

заразіцца, ; зак.

  1. Захварэць, успрыняўшы заразу.

    • З. грыпам.
  2. перан. Успрыняць, засвоіць ад іншых што-н.

    • З. весялосцю.

|| незак. заражацца, .

|| наз. заражэнне, .

заразіць, ; зак.

  1. Перадаць заразу каму-, чаму-н.

    • З. каго-н. грыпам.
  2. перан. Захапіць чым-н., прымусіць іншых пераймаць што-н.

    • З. любоўю да музыкі.
    • З. прыкладам.

|| незак. заражаць, .

|| наз. заражэнне, .

заразлівы, .

  1. Тое, што і заразны.

  2. перан. Які лёгка перадаецца іншым.

    • З. смех.

|| наз. заразлівасць, .