Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

запаведзь, , ж.

  1. Выслоўе, якое ўтрымлівае рэлігійна-маральнае прадпісанне.

    • Евангельская з.
  2. Правіла, палажэнне, якое служыць кіруючым указаннем для каго-, чаго-н. (высок.).

    • Першая з. (самае непарушнае правіла).

запаведнік, , м.

Запаведнае месца, дзе зберагаюцца і захоўваюцца рэдкія і каштоўныя расліны, жывёлы, унікальныя ўчасткі прыроды, культурныя каштоўнасці і пад.

  • Бярэзінскі з.
  • Бабровы з.

запаведны, .

Які знаходзіцца пад аховай, недатыкальны.

  • Запаведныя лясы.

запавет, , м. (высок.).

Наказ, парады паслядоўнікам, нашчадкам.

  • З. бацькі сыну.

запаветны, .

  1. Дарагі для каго-н., задушэўны.

    • Запаветная мара.
    • Запаветныя думкі.
  2. Які па-асабліваму цэніцца, старанна аберагаецца.

    • З. куточак.
    • З. талісман.
  3. Звязаны з наказам, тайнай умовай.

    • Запаветнае слова.

|| наз. запаветнасць, .

запаволіцца, ; зак.

Зрабіць больш павольным.

  • Рух запаволіўся.
  • Рост раслін запаволіўся.

|| незак. запавольвацца, .

запаволіць, ; зак.

Зрабіць больш павольным.

  • З. бег.
  • Машына запаволіла ход.

|| незак. запавольваць, .

западозрыць, ; зак.

  1. каго (што) у чым. Пачаць падазраваць у чым-н. заганным.

    • З. каго-н. у падслухоўванні.
  2. Пачаць дапускаць існаванне чаго-н. непажаданага.

    • З. нядобрае.

|| незак. западозрываць, .

запазнелы, .

Тое, што і запознены.

|| наз. запазнеласць, .

запазніцца, ; зак.

  1. Прыбыць пазней, чым трэба, або наступіць са спазненнем.

    • Поезд запазніўся.
    • Вясна запазнілася.
  2. Затрымаўшыся, прабыць дзе-н. да позняй пары.

    • З. на рабоце.
  3. з чым, з інфінітывам і без дапаўнення. Зацягнуць выкананне чаго-н., зрабіць што-н. пазней, чым трэба.

    • З. з сяўбой.