Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

заступіцца, ; зак.

Абараніць каго-н.

  • З. за пакрыўджанага.

|| незак. заступацца, .

заступіць, ; зак.

  1. Замяніць, замясціць.

    • З. старога майстра ля станка.
  2. на што і без дапаўнення. Замяніўшы каго-н., прыступіць да работы.

    • З. на дзяжурства.
    • З. на пост.
  3. Загарадзіць, засланіць сабой.

    • З. каго-н. сабой.
  4. Загарадзіць, зрабіць перашкоду.

    • З. дарогу каму-н. (таксама перан. перашкодзіць дзейнасці каго-н.).
  5. Пераступіць.

    • Конь заступіў ляйчыну.

|| незак. заступаць, .

заступнік, , м.

Той, хто заступаецца за каго-н., абаронца.

|| ж. заступніца, .

|| прым. заступніцкі, .

заступніцтва, , н.

Дзеянні заступніка, абарона.

|| прым. заступніцкі, .

застылы, .

  1. Які стаў густым, цвёрдым пры ахалоджванні.

    • З. тлушч.
  2. Пакрыты лёдам, прымерзлы або закарчанелы ад холаду (разм.).

    • Застылая лужына.
    • Застылыя ногі.
    • Застылая ўсмешка (перан. нерухомая).

|| наз. застыласць, .

застыць, ; зак.

  1. Загусцець, стаць цвёрдым ад холаду, ахалоджвання.

    • Лой застыў.
    • Смала застыла.
  2. Пра ваду: ператварыцца ў лёд (разм.).

    • Рачулка застыла.
  3. Моцна змерзнуць (разм.).

    • З. на марозе.
    • Рукі застылі.
  4. Пра труп: стаць халодным, скарчанець.

  5. перан. Замерці (у 1 знач.), стаць нерухомым.

    • З. на месцы ад здзіўлення.

|| незак. застываць, .

|| наз. застыванне, .

засудзіць, ; зак.

Абвінаваціць па суду.

  • З. злачынца.

|| незак. засуджваць, .

засумаваць, ; зак.

Пачаць сумаваць.

  • Хлопчык засумаваў па бабулі.

засунуць, ; зак.

  1. Пасунуўшы, паставіць, пакласці ў што-н., за што-н., пад што-н., схаваць куды-н.

    • З. сякеру за пояс.
    • З. чамадан пад ложак.
    • З. шуфляду.
    • З. руку ў кішэню.
    • З. паперы ў стол.
  2. Зачыніць, закрыць на засаўку (разм.).

    • З. дзверы на засаўку.

|| незак. засоўваць, .

засупоніць, ; зак.

Сцягнуць клешчы хамута супоняй пры запраганні каня.

|| незак. засупоньваць, і супоніць, .