Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

по́ра, -ы, мн. -ы, пор, ж.

1. Вельмі дробная адтуліна потавай залозы на скуры.

2. Вельмі дробная шчыліна, прамежак паміж часцінкамі рэчыва.

Порыўметале.

по́рах, -у, м.

1. Выбуховае рэчыва для вырабу зарадаў агнястрэльнай зброі.

Бяздымны п.

Трымаць п. сухім (таксама перан.: быць заўсёды гатовым да абароны). Пахне порахам (перан.: набліжаецца вайна). Пораху не выдумае (перан.: пра недалёкага чалавека; разм.).

2. перан. Пра запальчывага ці вельмі жвавага чалавека (разм.). Такі нецярплівы чалавек, словам — п.

Бочка з порахам — пра неадступную пагрозу, вялікую небяспеку.

Не нюхаць пораху (разм.) — не быць у баях.

Не хапае пораху (разм.) — недастаткова сіл, настойлівасці для чаго-н.

Порах дарэмна траціць (разм.) — дзейнічаць або гаварыць упустую.

|| прым. парахавы́, -а́я, -о́е.

по́рка гл. пароць².

по́ркацца, -аюся, -аешся, -аецца; незак. (разм.).

1. Корпацца, капацца ў чым-н.

П. ў рэчах.

2. Займацца чым-н. карпатлівым, марудным, а таксама рабіць што-н. марудна.

П. з апаратурай.

|| наз. по́рканне, -я, н.

по́ркаць, -аю, -аеш, -ае; незак., каго-што (разм.).

Тыкаць, пароць.

П. палкай у зямлю.

|| аднакр. паркану́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́.

|| наз. по́рканне, -я, н.

по́рсткі, -ая, -ае (разм.).

Хуткі, жвавы, запальчывы, быстры.

Даволі п. для свайго ўзросту чалавек.

Адзін брат спакойны, разважлівы, а другі п., гарачы.

|| наз. по́рсткасць, -і, ж.

порт¹, -а, М -рце, мн. парты́, -о́ў, м.

Месца з засцярожанай воднай прасторай, спецыяльна абсталяванае для стаянкі, пагрузкі, разгрузкі і рамонту суднаў, а таксама прыморскі горад з такім спецыяльна прыстасаваным месцам.

Рачны п.

Гандлёвы п.

Паветраны порт — тое, што і аэрапорт.

|| прым. парто́вы, -ая, -ае.

порт², -у, м.

Льняная або баваўняная тканіна.

Кашуля з порту.

по́ртар, -у, м.

Гатунак моцнага і гаркаватага чорнага піва.

|| прым. по́ртарны, -ая, -ае.

по́рткі, -так (разм.).

Тое, што і штаны.

|| памянш. по́ртачкі, -чак (разм.).

Цесненькія п.

|| прым. парто́чны, -ая, -ае.