Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

успу́хнуць гл. пухнуць.

успу́чыцца гл. пучыцца.

успу́чыць гл. пучыць.

успу́шыцца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ыцца; зак. (разм.).

Раздуцца (пра жывот).

|| незак. успу́швацца, -аецца.

успу́шыць гл. пушыць.

успы́рхнуць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -не; зак.

Пырхнуўшы, узляцець.

|| незак. успы́рхваць, -ае.

успы́хнуць, -ну, -неш, -не; -ні́; зак.

1. Раптоўна разгарэцца, загарэцца.

Успыхнула запалка.

Успыхнуў пажар.

2. перан. Раптоўна пачацца, узнікнуць (пра пачуцці, грамадскія ўзрушэнні і пад.).

Успыхнуў бой.

Успыхнула сварка.

3. перан. Пачырванець (ад хвалявання, збянтэжанасці і пад.).

|| незак. успы́хваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. успы́шка, -і, ДМ -шцы, мн. -і, -шак, ж. (да 1 і 2 знач.).

У. бензіну.

У. тыфу.

успява́ць гл. успець.

уссадзі́ць, -аджу́, -а́дзіш, -а́дзіць; -а́джаны; зак.

1. каго (што) на каго-што. Падняўшы, пасадзіць, паставіць на што-н.

У. дзіця на воз.

2. што на што. Шчыльна насадзіць, надзець што-н.

У. вілкі на вілачнік.

|| незак. усса́джваць, -аю, -аеш, -ае.

уссе́сці, усся́ду, усся́дзеш, усся́дзе; уссе́ў, уссе́ла; усся́дзь; зак., на каго-што (разм.)

1. Наваліцца ўсім сваім цяжарам.

Двое ўсселі на аднаго.

2. Сесці куды-н. у вялікай колькасці.

Мурашкі ўсселі на ногі.

3. перан. З лютасцю напасці.

Глядзі, уссядуць сабакі — не абаронішся.

4. Неўзлюбіўшы каго-н. ці раззлаваўшыся на каго-н., пачаць папракаць, чапляцца.

Усселі на чалавека і не даюць яму жыцця.