Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

усынаві́цель, -я, мн. -і, -яў, м. (афіц.).

Чалавек, які ўсынавіў каго-н.

|| ж. усынаві́цельніца, -ы, мн. -ы, -ніц.

усынаві́ць, -наўлю́, -наві́ш, -наві́ць; -наві́м, -навіце́, -навя́ць; -но́ўлены; зак., каго (што).

Прыняць у сям’ю (хлопчыка, дзяўчынку) на правах роднага сына, дачкі.

У. сірату.

|| незак. усынаўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. усынаўле́нне, -я, н.

усы́паць, -плю, -плеш, -пле; усы́п; -паны; зак.

1. што і чаго ў што. Сыплючы, змясціць.

У. цукар у шклянку.

2. што. Пакрыць паверхню чаго-н. чым-н. сыпучым, дробным.

Снег усыпаў зямлю.

Зоркі ўсыпалі неба (перан.).

3. каму. Моцна вылаяць або пабіць каго-н. (разм.).

|| незак. усыпа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

усыпі́ць, -плю́, -пі́ш, -пі́ць; -пі́м, -піце́, -пя́ць; -плёны; зак.

1. каго (што). Прымусіць заснуць.

У. дзіця.

У. хворага перад аперацыяй.

2. перан., каго (што). Давесці да паўсоннага стану.

Нудная кніжка ўсыпіла яго.

3. перан., што. Аслабіць, прымусіць бяздзейнічаць (высок.).

У. пільнасць.

|| незак. усыпля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. усыпле́нне, -я, н.

усыпля́льны, -ая, -ае.

Які выклікае сон, аднастайна-манатонны.

У. шум дажджу.

У. голас.

|| наз. усыпля́льнасць, -і, ж.

усыха́нне гл. усохнуцца, усохнуць.

усыха́цца гл. усохнуцца.

усыха́ць гл. усохнуць.