Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

уба́віцца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -іцца; зак.

Зменшыцца, скараціцца.

У. ў вазе.

Вады ў студні ўбавілася.

|| незак. убаўля́цца, -я́ецца.

|| наз. убаўле́нне, -я, н. і уба́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж. (разм.).

уба́віць, уба́ўлю, уба́віш, уба́віць; уба́ўлены; зак., што і каго-чаго.

Адняўшы частку, зменшыць, знізіць, аслабіць.

У. выдаткі.

У. крок.

|| незак. убаўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. убаўле́нне, -я, н. і уба́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж. (разм.).

убаку́, прысл.

1. У некаторым аддаленні ад каго-, чаго-н.

Стаяць у.

У. ад дарогі.

2. перан. Па-за асноўным напрамкам дзейнасці, па-за агульным шляхам развіцця.

Стаяць у. ад грамадскага жыцця.

убарані́цца, -раню́ся, -ро́нішся, -ро́ніцца; зак. (разм.).

Абараніць сябе ад нападу, замаху, варожых дзеянняў; засцерагчы сябе ад небяспекі, шкоды і пад.

У. ад ворага.

У. ад бяды.

убарані́ць, -раню́, -ро́ніш, -ро́ніць; -ро́нены; зак., каго-што (разм.).

Абараніць ад нападу, замаху, варожых дзеянняў; засцерагчы ад небяспекі, шкоды і пад.

У. родную зямлю ад ворага.

Не ўбаранілі дзіця ад прастуды.

уба́чыцца гл. бачыцца.

уба́чыць гл. бачыць.

убе́гчы, убягу́, убяжы́ш, убяжы́ць; убяжы́м, убежыце́, убягу́ць; убе́г, -гла; убяжы́; зак.

Пранікнуць куды-н. бягом.

У. ў хату.

|| незак. убяга́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

уберагчы́, -агу́, -ажэ́ш, -ажэ́; -ажо́м, -ажаце́, -агу́ць; убяро́г, уберагла́, -ло́; -ажы́; -ажо́ны; зак., каго-што.

Зберагчы, захаваць у цэласці, ахаваць ад чаго-н. небяспечнага, непажаданага.

У. расліны ад марозу.

У. дзіця ад прастуды.

|| незак. уберага́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| звар. уберагчы́ся, -агу́ся, -ажэ́шся, -ажэ́цца; -ажо́мся, -ажаце́ся, -агу́цца; убяро́гся, уберагла́ся, -ло́ся; уберажы́ся; незак. уберага́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

убіра́цца гл. убрацца, увабрацца.