Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

кала́пс

(лац. collapsus = які страціў прытомнасць)

1) раптоўнае моцнае зніжэнне сардэчнай дзейнасці, якое суправаджаецца слабасцю, часам стратай прытомнасці і пагражае смерцю;

2) катастрафічнае сцісканне масіўнай зоркі пад уздзеяннем сіл прыцяжэння (гравітацыйны к.);

3) татальнае разбурэнне важных жыццядзейных сувязей і цэласці якога-н. утварэння або сістэмы, грамадства або дзяржавы; катастрофа, пагібель.

калапса́ры

(ад лац. collapsus = які страціў прытомнасць)

«чорныя дзіркі», целы невялікіх памераў са шчыльнасцю рэчыва 1014—1015 г/см​3, якія ўтварыліся ў выніку гравітацыйнага (гл. гравітацыя) калапсу масіўнай зоркі.

калапсатэрапі́я

(ад калапс + тэрапія)

хірургічныя метады лячэння туберкулёзу.

каларату́ра

(іт. coloratura)

упрыгожванне вакальнай мелодыі хуткімі, тэхнічна цяжкімі пасажамі, трэлямі, руладамі; здольнасць голасу выконваць іх.

каларго́л

[ад гр. kolla = клей + лац. arg(entum) = серабро + -ол]

лекавы прэпарат, які выкарыстоўваецца пры гнойных захворваннях.

каларыза́тар

(ад лац. calor = цяпло)

частка цыліндра ўнутранага згарання, у якой выпарваецца і запальваецца паліва.

каларыза́цыя

(ад лац. calor = цяпло)

пакрыццё металічных вырабаў алюмініевым слоем, каб засцерагчы іх ад карозіі.

калары́йнасць

(ад лац. calor = цяпло)

колькасць калорый у чым-н. (напр. к. паліва, к. харчовага прадукту).

калары́метр

(ад лац. calor = цяпло + -метр)

прыбор для вымярэння колькасці цеплаты (у калорыях), якая вылучаецца або паглынаецца целам.

каларыме́трыя

(ад лац. calor = цяпло + -метрыя)

раздзел фізікі, які займаецца вымярэннем цеплаёмістасці розных цел.