Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

самахвал, , м. (разм.).

Выхваляка, той, хто займаецца самахвальствам.

|| ж. самахвалка, .

|| прым. самахвальскі, .

самахвальства, , н. (разм.).

Празмернае расхвальванне самога сябе, сваіх дасягненняў.

самаход, , м.

  1. Механічная падача разца або дэталі ў металарэзных станках (спец.).

    • Станок уключаны на с.
  2. Назва некаторых машын і транспартных сродкаў са сваёй цягай.

самаходам, прысл.

  1. Механічна (пра падачу разца або дэталі ў станках) (спец.).

  2. З дапамогай уласнага рухавіка, без пабочнай цягі.

    • Камбайн ідзе с.
  3. Рухаючыся сілай цячэння ракі (пра плыты, сплаўны лес).

    • Раней плыты маглі ісці с.
  4. Уласнымі нагамі, пехатой (разм.).

    • Ён будзе дабірацца с.

самаходка, , ж. (спец.).

Браніраваная машына з артылерыйскім узбраеннем і са сваёй цягай.

самаходны, .

Які рухаецца сваёй цягай.

  • С. камбайн.

самацвет, , м.

Самацветны каштоўны камень.

  • Уральскія самацветы.

самацветны, .

Пра каштоўныя мінералы, вырабныя камяні з бляскам, з прыгожай прыроднай афарбоўкай.

  • С. каменьчык.

самацёк, , м.

  1. Рух вадкасці або сыпкіх рэчываў сілай свайго цяжару.

    • С. вады.
  2. перан. Ход якой-н. справы, працы без плана, без кіраўніцтва, стыхійнае ажыццяўленне чаго-н.

    • Пусціць справу на с.

|| прым. самацёчны, .

  • Самацёчнае арашэнне.
  • С. канал.

самацёкам, прысл.

  1. Сілай свайго цяжару (пра рух вадкасці і сыпкіх рэчываў).

    • Вада ідзе с.
  2. перан. Стыхійна, неарганізавана, без планавага кіраўніцтва.

    • Работа не пойдзе с.